Vuässõõđ Ǩiõllneättla!
Giellavahkku / Ǩiõllneäʹttel / Kielâokko / Kieliviikko
Kuäʹss: 23.–29.10.2023
Koʹst: Puk veeʹzz Lääʹddjânnam, Ruõccjânnam da Taarrjânnam
Ǩeäzz: Puk lie tiõrvpuättam mieʹldd da vuässõõttâd
Ǩiõllneäʹttel jäʹrjstet 23.–29.10.2023. Sääʹmteʹǧǧ kåčč pukid vuässõõttâd teemaneäʹttla da puʹhtted sääʹmǩiõlid õuʹdde teemaneäʹttel ääiʹj jeeʹres naaʹlivuiʹm õuddmiârkkân jäʹrjsteeʹl noorõõttmõõžžid, kampaanjid leʹbe ââʹnned sääʹmǩiõlid iʹlmmtõõzzin da teeʹkstin.
Mij lij sääʹm ǩiõllneäʹttel?
Ǩiõllneäʹttel täävtõsân lij vuäǯǯad sääʹmǩiõlid vuâmmšemvuõđ, kuâsttjemvuõđ da kollʼjemvuõđ pukin õhttsažkååʹdd vueʹzzin Lääʹddjânnmest, Ruõccjânnmest da Taarrjânnmest. Tuäivvap, što määŋg vuässâʹtte õhttsaž vuäǯǯad lneäʹttlest kuâsttjemvuõđ sääʹmǩiõlid jeeʹresnallšem tååimaivuiʹm pääiklaž, vooudlaž da meersaž tääʹzzest.
Ǩiõllneäʹttel jäʹrjsteš Lääʹdd, Ruõcc da Taarr Sääʹmtiiʹǧǧi õhttsažtuâjjan vuõssmõs vuâra eeʹjj 2019, kuäʹss vieʹttješ ÕM meeraikõskksaž alggmeerai ǩiõli eeʹjj. Ǩiõllneäʹttel lij jäʹrjstum eeʹjjest 2019 vueʹljeeʹl puki koolm Sääʹmteeʹǧǧ õhttsažtuâjjan juõʹǩǩ eeʹjj kålggmannust neäʹttlest 43.
Eʹtǩǩõõzz aktiviteeʹtten Ǩiõllneäʹttlen
- Tuejjeep sääʹmǩiõlid kuâsttjeeʹjen ââʹneeʹl ouddm.. sääʹmǩiõllsaž vuäʹpstemkõõlbid. . Vaalmâš vuäʹpstemkõõlb käunnʼje addrõõzzâst Opastekylttejä pohjois-, inarin- ja koltansaameksi sekä suomeksi
- Tuejjeep sääʹmǩiõlid kuâsttjeeʹjen da kollʼjeeʹjen ââʹneeʹl sääʹmǩiõllsaž tiõrvtõõzzid ouddm. kuultõõzzin. Tiõrvtõõzz käunnʼje Sääʹmteeʹǧǧ dokumeʹnttbaaŋk Sanastot-vueʹzzest Pieni sanakirjanen -ǩeeʹrjest (PDF-teâttõs).
Sääʹmǩiõl Lääʹddjânnmest
Säʹmmla lie Euroop Unioon oʹdinakai alggmeer. Lääʹddjânnmest säʹmmlai ǩiõlʼlaž da kulttuurlaž vuõiggâdvuõđi vuâđđan lij vuâđđlääʹǩǩ, koonn mieʹldd säʹmmlain alggmeeran lij vuõiggâdvuõtt tuõʹllʼjed da oouʹdeed jiiʹjjes ǩiõl da kulttuur. Sääʹmǩiõl lie Euroopp alggǩiõl da nuõrttmiârlääʹdd ǩiõli (mâʹte läʹdd da eesti) ââʹldmõs ougglõs-sookk-ǩiõl. Sääʹmǩiõlid mainstet Lääʹddjânnmest, Ruõccjânnmest, Taarrjânnmest da Ruõccjânnmest. Lääʹddjânnmest mainstet koolm sääʹmǩiõl: tâʹvvsääʹm, aanarsääʹm da nuõrttsääʹm. Vuâđđlääʹjj mieʹldd säʹmmlain lij säʹmmlai dommvuuʹdest (Aanar, Jeänõk, Uccjokk da Suäʹđjel kååʹdd tâʹvv-vueʹss) ǩiõlâs da kulttuurâs kuõskki jiõččvaaldâšm nuʹtt, mâʹte laaʹjjin šiõtteet.
Mõõnn diõtt Ǩiõllneäʹttel lij vääžnai?
Sääʹmǩiõl lie vääžnai õhttnaž ǩiõllõõʹnnʼja, sääʹm meeru da lääʹdd õhttsažkådda še. Sääʹmǩiõl jie leäkku vääžnai tåʹlǩ saaǥǥtem neävvan, peʹce oummi identitetta, kulttuurärbba da õʹhttekuullâmvuõʹtte še. Ǩiõl kuâsttjeeʹjen tuejjummuš juõʹǩǩpeivvsaž jieʹllmest lij vääžnai ǩiõl sâjja, õʹhttekuullâmvuõđ tobddja da priimmʼmõʹšše. Ko ǩiõll kuâsttai juõʹǩǩ peeiʹv, tuejjad tõt tobddi, što meeʹst ǩiõll lij primmum, tõʹst lij ärvv da tõt kooll õhttsažkådda. Tobddâp jõnn räämm, ko meeʹst ǩiõl kuâsttje õhttsažkååʹddest.
Haaʹleep, što lääʹdd õhttsažkåʹdd mättjeʹče jäänab da pueʹrben fiʹttjed sääʹmǩiõlid, sääʹm kulttuur da sääʹm õhttsažkåʹddjieʹllem.
Tuäivvap, što vueiʹttveʹted vuässõõttâd Ǩiõllneättla. Õõutveäkka vueiʹttep vuäǯǯad sääʹmǩiõlid kuâsttjeeʹjen õhttsažkååʹddsteen da lââʹzzted teâttmõõžž sääʹmǩiõlin Sääʹm ǩiõli neäʹttlest kålggmannust 2022!
Lââʹssteâđ
Sääʹm ǩiõllaaʹššipiisar Marko Marjomaa teʹl. 050 438 2484 / 010 839 3183 marko.marjomaa(at)samediggi.fi
Ǩiõllneäʹttel neʹttseeid www.giellavahkku.org
Sääʹmteeʹǧǧ neʹttseeid www.samediggi.fi