Sämitiggevaaljah 2023
Sämitige vaaljah toimâttuvvojeh 4.9.-2.10.2023.
Vaaljâin jienâvuoigâdvuođâliih láá sämmiliih, kiäh láá merkkejum sämitige valjâluvâttâlmân. Jienâvuoigâdvuođâliih sämmiliih láá meid valjâtoháliih já pyehtih asâttuđ vaaljâin iävtukkâssân.
Sämmilij parlament ađai Sämitigge lii Suomâ sämmilij alemus poolitlâš orgaan, mii oovdâst sämmilijd aalmuglijn já aalmugijkoskâsijn ohtâvuođâin. Sämitige 21 jesânid já nelji värijeessân väljejuvvojeh jyehi niäljád ive olášuttum vaaljâin. Jyehi sämmilij päikkikuávlu kieldâst väljejuvvojeh ucemustáá kulmâ ovdâsteijee.
Äigitaavluh
| 31.12.2022 ovdil tme 16 | Valjâluvâttâlmân ucâlume nohá |
| 28.2.2023 | Valjâlävdikodde nannee valjâluvâttâllâm |
| 10.3.2023 | Almottâskoortah vuolgâttuvvojeh jienâvuoigâdvuođâláid |
| 20.-31.3.2023 | Valjâluvâttâllâm piäijoo uáinimnáál |
| 14.4.2023 ovdil tme 16 | Njuolgimvátámâš valjâlävdikoodán valjâluvâttâlmist |
| 4.8.2023 ovdil tme 16 | Iävtukkâs asâttem nohá |
| 4.9.-2.10.2023 | Vaaljâi toimâttem |
| 4.10.2023 tme 18 maŋa | Valjâlävdikodde nannee vaaljâi puáttus |
Valjâluvâttâlmân ucâlume
Valjâlävdikodde merkkee ive 2023 valjâluvâttâlmân taid sämmilijd, kiäh lijjii jienâvuoigâdvuođâliih Sämitige vaaljâin 2019. Puoh iärráseh kalgeh ucâluđ valjâluvâttâlmân majemustáá 31.12.2022 ovdil tme 16.
Meid jienâvuoigâdvuotâahan šoddâm nuorah kalgeh ucâluđ valjâluvâttâlmân tevdimáin uuccâmluámáttuv. Ive 2023 vaaljâin jienâvuoigâdvuotâahasâš lii nuorâ, kote lii tiävdám 18 ihheed majemustáá vaaljâi majemuš peeivi 2.10.2023.
Ravvuuh njuolgimvátámâš pyehtimist Sämitige stiivrâ čuávdimnáál
Sämitiggeest adelum laavâ (974/1995, nub. 1279/2002, 1026/2003) 26 § 2 moomeent mield valjâlävdikode toohâm, valjâluvâttâllâm njuolgimvátámâšân kyeskee miärádâsân tutâmettum puáhtá uuccâđ njuolgim Sämitige stiivrâst.
Njuolgimvátámâš kalga toimâttiđ Sämitige Aanaar toimâttâhân 14 peeivi siste Sämitige valjâlävdikode miärádâs tiättunadelempeeivist. Njuolgimvátámâšääigi rekinistdijn tiättunfinnimpeivi ij rekinistuu.
Iävtukkâs asâttem
Iävtukkâs sämitiggevaljáid puáhtá asâttiđ kuulmâ sämmilii vuáđudem väljejeijeeservi. Iävtukkâs aasâtmist tieđetteh almos kulluuttâssáin. Iävtukkâsasâttem várás tiävdoo valjâlävdikode nanodem luámáttâh já tot toimâttuvvoo valjâlävdikode toimâttâhân majemustáá 4.8.2023 ovdil tme 16.
Luámáttâh almostittoo Sämitige nettisiijđoin siämmáá ääigi kulluuttâssáin já tom puáhtá printtiđ siijđoin tâi tom puáhtá pivdeđ valjâlävdikode toimâttuvvâst. Valjâlävdikodde kieđâvuš iävtukkâsâi valjâtohálâšvuođâ, ráhtá já naanood sijjân kyeskee iävtukkâsluvâttâllâm já almostit tom ájáttâlhánnáá.
Vaaljâi toimâttem
Sämitige vaaljah toimâttuvvojeh 4.9.-2.10.2023. Valjâäššikirjeh toimâttuvvojeh jienâvuoigâdvuođâláid čohčâmáánu aalgâst poostâ peht kirjettum reivân.
Vaaljâi jienâirekinistem
Valjâlävdikodde aalgât jienâirekinistem valjâtoimâttâs maŋa vuossaargâ 2.10.2023 tijme 18 Sajosist Anarist. Jienâirekinistem maŋa puáttám vuolgâttâskovertijd kyeđih leehâsthánnáá já huámmášumán väldihánnáá. Toimâttâsâst tuálloo pevdikirje. Väljejeijeeseervi äššiulmust tâi väriäššiulmust lii vuoigâdvuotâ leđe mieldi jienâirekinistmist.
Valjâäššikiirjij siäiluttem
Sämitige vaaljâi valjâäššikirjeh já eres vaaljâin kevttum materiaal kalga siäiluttiđ tienuuvt, ete tiätusyeji lii visásmittum. Äššikiirjij siäilutmist pisovávt asâttuvvoo arkkâdâhlaavâ (831/1994) 8 §:st. Eres äššikirjeh siäiluttuvvojeh, tassaaš ko čuávuvááh vaaljah láá toimâttum, lopeucâmušah já tooid finnejum vástádâsah sehe miärádâskirjeh kuittâg valjâlävdikode meridem meriääigi.
Vaaljâi puátusij meridum
Sämitige jesânin šaddeh väljejuđ 21 enâmustáá jienâid finnim iävtukkâssâd, toin iävttoin, ete sii juávhust láá ucemustáá kulmâ iävtukkâs jieškote-uv sämmilij päikkikuávlu kieldâst. Jis monnii tain kieldâin iä lah kulmâ iävtukkâs taan juávhust, te taan kieldâst orroo iävtukkâsâin šaddeh väljejuđ enâmustáá jienâid finnim kulmâ iävtukkâs.