Snimldõk: Ville Fofonoff
Mõõntõõllâmvuäʹpstõs sääʹm kulttuurääʹrb da ääʹrbvuâlaž teâđ kuõskki haʹŋǩǩõõzzin
Ouddmiâsttmõõžž siâzztõõlât ooccâd nåkam tuʹtǩǩeem- leʹbe jeeʹres haʹŋǩǩõõzzid, kook kueʹsǩǩe leʹbe vueiʹtte kuõskkâd sääʹm kulttuurääʹrb da ääʹrbvuâlaž teâđ. Vuäʹpstõõzz meâldlaž mõõntõõllmõõžž mieʹrren lij staanâd säʹmmlai alggmeervuõiggâdvuõđi teâuddjummuš sääʹm kulttuurääʹrb da ääʹrbvuâlaž teâđ kuõskki tuʹtǩǩummšest da jeeʹres tuåimin, koin lij leʹbe vuäitt leeʹd vaikktõs sääʹm kulttuuräʹrbbe da ääʹrbvuâlaž tiõttu, oouʹdeed sääʹm kulttuurääʹrb da ääʹrbvuâlaž teâđ seillmõõžž da ainsmâʹtted säʹmmlai jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđ jiiʹjjez kulttuuräʹrbbe da ääʹrbvuâlaž tiõttu.
Säʹmmlai kulttuur, mieʹldd looǥǥeeʹl aunnsallaš da aunnsateʹmes kulttuuräʹrbb mâʹte maainâsäʹrbbvuõtt, ääʹrbvuâlaž teâtt, ääʹrbvuâlaž jieʹllemvueʹjj da kulttuurõõlmtõõzz, koʹlle säʹmmlai vuâđđlaaʹjjin (vuâđđlääʹjj 17.3 §) suõjjuum kulttuurhääʹmme da säʹmmlai vuâđđlääʹjj 121 § 4 momeeʹntest jurddum ǩiõlâz da kulttuurâz kuõskki jiõččvaldšma (kč. še HE 248/1994 vp). Jiõččvaldšma kuulli tuâjaid håidd Sääʹmteʹǧǧ.
Säʹmmlai kulttuurääʹrb suõjjlummuš vuâđđââvv säʹmmlaid alggmeeran staaneei meeraikõskksaž vuõiggâdvuõʹtte da meerlaž lääʹjjšiõttummša di säʹmmlai ääʹrbvuâlaž teâttan očndõõtti naaʹlid da vuõiggâdvuõttfiʹttjõõzzid. Meeraikõskksaž suåppmõõžžin da čõnnõõttmin kõskksumõs lie ÕM:i alggmeerai čõõđtõs (artikla 11 da 31) di alggmeerai maaiʹlmkonfereeʹns loppäʹššǩeʹrjj, ÕM:i biolooglaž määŋghämmsažvuõđ kuõskki õõlmâs-suåppmõš (artikla 8 (j) da 10 (c)), di Unesco õõlmâs-suåppmõš aunnsateʹmes kulttuurääʹrb suõjjlummšest.
Lââʹssteâđ
Leäkku ääiʹjeld õhttvuõđâst Sääʹmtegga haʹŋǩǩõssâd pirr. Haʹŋǩǩõssâd teeʹmm (ouddm. tiõrvâsvuõttsueʹrj tuʹtǩǩummuš) leʹbe vaikktõõzz vuâlaž äʹšš (ouddm. mott vuuʹd pirrõõzz leʹbe kulttuurääʹrb) meäʹrtââll tõn, ǩeäzz Sääʹmteeʹǧǧest tuʹst kannteʹči leeʹd vuõššân õhttvuõđâst (jeeʹres tuåimmvuuʹdi vasttõsouʹddepuhttji õhttvuõtt-teâđ käunnʼje Sääʹmteeʹǧǧ neʹttseeidain õhttvuõtt-teâđain). Jõs jiõk tieʹđ, koon tuåimmvoudda haʹŋǩǩõssad leʹbe tuʹtǩǩummšad kooll, leäkku õhttvuõđâst Sääʹmteeʹǧǧ infooʹje – toʹben tuu ohjjee vuõigg oummu årra.
Mõõntõõllmõõžž meâldlaž ouddmiâsttmõõžž kuõskki ooccmõõžžid âlgg vuõltteed Sääʹmtegga pååʹšt mieʹldd addrõʹsse Sajos, 99870 Aanar leʹbe neʹttpååʹšt mieʹldd addrõʹsse info(at)samediggi.fi.