Sosiaalstaan

Sääʹmvuuʹd reâuggõõvvâmvueiʹttemvuõđ õõutsââʹjest ääʹrbvuâlaž jieʹllemvuõʹjji kannteeivuõđin vuäiʹtte viikkâd vuâkka, koʹst ooumaž jåudd naʹddjõõttâd sosiaalstaaʹne. Sosiaalstaan teâuddjummša vaikkteei ääʹšš säʹmmlai vueʹzzest lie jeäʹrbi mieʹldd ääʹrbvuâlaž jieʹllemvuõʹjji, jeäʹrben puäʒʒhååid, väʹǯǯel õʹhttešiõttummuš sosiaalstaanriâšldõõǥǥ šiõttõõzzivuiʹm. Sääʹmteeʹǧǧ sotisueʹrj ooudâsviikkâmprograamm (2016-2019) õhttân täävtõssân lij põrggâd pueʹreed sääʹmäʹššniiʹǩǩi spesiaaltaarbi lokku välddmõõžž piʹrǧǧeemtuärjjõsaaʹššin.

Sosiaalstaan taʹrjjad vuâđđpiʹrǧǧummuž tõin vuõʹjjin, koin ooumaž ij jiõčč pââʹst tõʹst vaʹstteed. Sosiaalstaan kätt puäʹresvuõđ, reâuggpââʹstʼteʹmesvuõđ, puõʒʒâlm, reâuǥteʹmesvuõđ, siõʹme vuäǯǯmõõžž, huõlli mõõntummuž, säuʹrsmâʹttmõõžž leʹbe mättʼtõõttmõõžž diõtt šõddâm piʹrǧǧummuž taarb. Lääʹddjânnmest sosiaalstaan tueiʹmmepiijjmest âʹnne huõl Kela, kååʹdd, reâuǥteʹmesvuõttkääʹšn da jeältõk- da jeeʹres ååsktõs-stroiʹttel.

Säʹmmlai sosiaalstaan da jieʹllemåårrmõõžži ooudâsviikkmõš ooudlde säʹmmlai jieʹllemnaaʹli da spesiaaltaarbi fiʹttjummuž da lokku välddmõõžž. Kulttuurmeâldlaž škooultõs- da tuärjjõstuåimi ooudâsviikkmõš oouʹdad säʹmmlai vueiʹttemvuõđ jälsted jiiʹjjez dommvuuʹdstes. Dommvoudda reâuggõõvvmõš rääjj säʹmmlaid oudldõõzzid ooudâsviikkâd kulttuurâz, jieʹllemåårrmõõžžeez da vuuʹdez kulttuurlaž jiõččvaaldâšm vuâđald da nââneed sääʹmõõutstõõzz. Takai jeäʹrab vuâmmšummuž âlgg piijjâd čårrnemvaar vueʹlnn åårrai nuõri årra. Säʹmmlai ääʹrbvuâlaž jieʹllemvuõʹjjin da kuällasjieʹllemvuõʹjjin piʹrǧǧummšad vuäǯǯai ämmatharjtõõttji piʹrǧǧummuž da sosiaalstaan še âlgg oouʹdeed. Lââʹssen lääʹjjšiõttummuž õõlǥči ärvvtõõllâd oʹđđest. Šiõttõõllmest õõlǥči väʹldded lokku sääʹmjieʹllemvuõʹjji jiiʹjjesnallšemvuõđid da kulttuurlaž miârktõõzz da tuärjjeed säʹmmlai vueiʹttemvuõđ teäʹnʼjed piʹrǧǧummšad ääʹrbvuâlaž jieʹllemvueʹjjeezvuiʹm.

Sääʹmteeʹǧǧ sotisueʹrj ooudâsviikkâmprograammâst (2016-2019) lie eʹtǩǩuum tuåim sosiaalstaan ooudâsviikkâm diõtt. Näkam lie ouddmiârkkân nuõrid jurddum škooultõs- da tuärjjõstuåimi ooudâsviikkmõš reâuggõõvvâmvueiʹttemvuõđi da vuässadvuõđ pueʹreem diõtt: säʹmmlai ääʹrbvuâlaž jieʹllemvuõʹjjin da kuällasjieʹllemvuõʹjjin piʹrǧǧummšad vuäǯǯji piʹrǧǧummuž, sosiaalstaan, säuʹrsmâʹttmõõžž da sâjjsažvieʹǩǩ ooudâsviikkmõš, di sosiaalstaanlääʹjjšiõttummuž ooudâsviikkmõš vaʹstteed pueʹrben säʹmmlai spesiaaltaarbid.

Narodjeältõkstroiʹttel taʹrjjääm sosiaalstaan pirr käunnai teâtt Kela jiiʹjjes dommseeidain aanarsääʹmǩiõʹlle, nuõrttsääʹmǩiõʹlle da tâʹvvsääʹmǩiõʹlle. Tâʹvvsääʹmǩiõllsaž lomaakk käunnʼje tääiʹben.