Sámi Parlamentáralaš Ráđđi

SPR:a doaimma stivrejit jagi 1997 sohppojun ovttasbargosoahpamuš ja jagi 2003 dohkkehuvvon bargoortnet. Murmánskka guovllu sámiparlameanta lea ohcan bissovaš lahttovuođa SPR:s. SPR vuođđuduvvui njukčamánu 2. beaivve jagis 2000.

Sámedikki čoahkkin vállje ovddasteaddjiid sámi parlamentáralaš ráđđái válgabadjái. SPR ovttasbargosoahpamuša mielde sámedikki politihkalaš njunnošat galget gullat SPR:i. Doaibmabajis 2024-2027 ovddasteaddjin leat:

Pirita Näkkäläjärvi (várrelahttu Leo Aikio)
Karen-Anni Hetta (várrelahttu Pentti Pieski)
Janne Hirvasvuopio (várrelahttu Inka Musta)
Tuomas-Aslak Juuso (várrelahttu Ulla-Maarit Magga)
Anni Koivisto (várrelahttu Anu Avaskari)
Leena Niittyvuopio-Jämsä (várrelahttu Asko Länsman)
Tauno Ljetoff (várrelahttu Marko Katajamaa)

Sámi parlamentáralaš ráđi stivrras Suoma sámedikki ovddastit Pirita Näkkäläjärvi ja Tuomas-Aslak Juuso. SPR:a ovttasbargosoahpamuša mielde sámedikki polithkalaš njunnosat galget oassálastit lahttun SPR:a stivrra doaimmaide.

SPR:a doaimmaid stivre jahkásaččat dievasčoahkkin, mii ordnejuvvo unnimustá oktii jagis. Čoahkkin dohkkeha SPR doaibmaplána, mii ráhkaduvvo guovtti jahkái hávil. SPR doalai ovddit geardde čoahkkimis Ubmis čakčat 2013. SPR lea vuođđudan iežas oktavuhtii nuoraidlávdegotti, masa bohtet ovddasteaddjit guđege riikka sámedikki nuoráidráđiin /-lávdegottiin. Nuoraidlávdegoddi čoahkkana SPR dievasčoahkkima oktavuođas. SPR lea vuođđudan maiddái beahtoáššiid lávdegotti. Lávdegottis Suoma sámedikki ovddasta Magreta Sara (várrelahttu Leo Aikio).

SPR doaibmaplána lágida SPR stivra, mii čoahkkana dárbbu mielde.

SPR doaibman lea ovddidit sámedikki gaskasaš ovttasbarggu sihke gieđahallat áššiid, mat gusket dahje sáhttet guoskat sámiid máŋgga riikkas dahje sámiid álbmogin. SPR ovddasta Suoma, Ruođa ja Norgga sámiid davviriikkain ja riikkaidgaskasaš oktavuođain.

SPR váldoulbmilat leat davviriikkalaš sámesoahpamuša dohkkeheapmi, SPR doaimma ovddideapmi ja sámiid vuoigatvuođalassajádaga buorideapmi. SPR lea mearridan, ahte sámit ráhkadit oktasaš oaivila SPR:s davviriikkalaš sámesoahpamuša joatkkaráđđádallamiin. Ulbmilin lea ovddidit SPR doaimmaid davviriikkalaš sámesoahpamuša geatnegasvuođaid ektui sihke buoridit Ruošša sámiid vejolašvuođa oassálastit ovttasbargui.

Sámeparlamentárihkkáriid vuosttas konfereansa lágiduvvui Johkamohkis 24.2.2005. Konferensii oassálaste Norgga, Ruoŧa ja Suoma sámedikkiid sihke Ruošša sámiid ovddasteaddjit. Ovdal konfereanssa guđege riikka sámedikkit dolle iežaset dievasčoahkkima Johkamohkis. Sámeparlamentárihkkáriid konfereansa lei historjjálaš dáhpáhus. Konfereansa dohkkehii Johkamohki julggáštusa, man mielde oktasaš konfereansa lei historjjálaš mearka sámepolitihkalaš barggus. Konfereansa muittuhii das, ahte sámit leat okta álbmot, man oktilašvuođa riikkaid ráját eai oaččo rihkkut. Julggáštus deattuha earet eará sámiid iešmearridanvuoigatvuođa ja barggu davviriikkalaš sámesoahpamuša áigái oažžuma dihtii. Johkamohkis mearriduvvui, ahte sámeparlamentárihkkáriid oktasaš konfereansa ordnejuvvo golmma jagi gaskkaid.

Nubbi sámeparlamentárihkkáriid konfereansa lágiduvvui Roavvenjárggas 28.10.2008.

Goalmmát sámeparlamentárihkkáriid konfereansa ordnejuvvui Girkonjárggas 10.11.2011. Konferenssa julggáštusas gieđahallet sámiid ovttasbarggu ovddideami, sámiid iešmearridanvuoigatvuođa ollašuvvama sihke ávžžuhit stáhta ratifiseret ILO 169 soahpamuša eamiálbmogiid vuoigatvuođain. Konfereanssa mielde meroštallama das, geaid atnit sápmelažžan, galgá vuođđuduvvat sámiid iežaset ja oktasaš áddejupmái áššis.

Njealját sámeparlamentárihkkáriid konfereansa lágiduvvui Ubmis 20.2.2014. Konfereanssa fáddán lei sámiid árbevirolaš ássanguovlluid luondduriggodagaid ávkkástallan ja davviriikkalaš sámesoahpamuš. Konferensii oassálaste Norgga, Ruoŧa ja Suoma sámedikkiid lahtut sihke Ruošša sámeservviid ovddasteaddjit. Suoma sámedikkis konferensii oassálaste 16 parlamentárihkkára. Ubmi konfereansa dohkkehii julggáštusa davviriikkalaš sámesoahpamušas sihke sámiid árbevirolaš ássanguovlluid luondduriggodagaid ávkkástallama gieđahalli julggáštusa.