Ǩiõllkaʹlddi-haʹŋǩǩõs da Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi
Ǩiõllkaʹlddi lij Lääʹddjânnam, Ruõccjânnam da Taarrjânnam Sääʹmtiiʹǧǧi õhttsažtuâjjhaʹŋǩǩõs, kååʹtt tuåimmai Sääʹmteeʹǧǧ parlamentaarlaž õhttsažtuâjjorgaan, Sääʹm parlamentaarlaž suåvtõõzz, vueʹlnn. Haʹŋǩǩõs jåttji 1.8.2015 da puuđi 31.5.2018. Ǩiõllkaʹlddi-haʹŋǩǩõs teäggat õhttsažtâʹvvjânnmallaš sääʹmǩiõl ämmat- da resursskõõskõõzz Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi tuåimmjummuž. Haʹŋǩǩõõzz kõskksaž täävtõssân lij-i ainsmâʹtted Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi põõšši tuåimmjummuž haʹŋǩǩeeʹl ämmat- da resursskõõskõʹsse põõšši teäggtõõzz. Ǩiõllkaʹlddi juäʹtǩǩhaʹŋǩǩõõzz teäggte EU Interreg V Tâʹvv –prograamm Sápmi-vueʹssvuʹvdd, Lappi lett, Trooms lääʹnn de Taarrjânnam, Ruõccjânnam da Lääʹddjânnam Sääʹmteeʹǧǧ. Lääʹddjânnam Sääʹmteʹǧǧ jååʹđat haʹŋǩǩõõzz da tõn obb-budjeʹtt lij 3 062 052 euʹrred.
Haʹŋǩǩõõzz täävtõõzz
Haʹŋǩǩõõzz poodd Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi juätkk sääʹm ǩiõllõhttsažtuâj ooudâsviikkmõõžž, koordinâsttmõõžž da nâânummuž. Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi juätkk tuåimmjummšes še sääʹm-meer ǩiõllaaʹšši ââʹlmõs õhttsaž tuʹmmjeei tuåimmorgaanân. Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi täävtõssân lij seeilted da oouʹdeed sääʹmǩiõli kulttuurääʹrb da tuåimmjed ämmtallaš äʹšštobddiorgaanân. Ämmat- da resursskõõskõõzzâst lij ââʹlmõs vasttõs še ǩiõllõõʹnnʼjid jurddum sääʹmǩiõllsaž ǩiõllkääzzkõõzzin. Haʹŋǩǩõõzz poodd Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi tuåimmorgaanid lââʹzztum ǩiõllsuåvtõs alttad tuåimmjummšes da juʹn ouddâl vuâđđuum saujj-, juuʹlev-, tâʹvv-, aanar- da nuõrttsääʹm ǩiõlljuâǥǥtõõzz juäʹtǩǩe tuåimmjummseez. Ǩiõlltuâjjla, koid saujjsääʹmǩiõlâst lie 2, juuʹlevsääʹmǩiõlâst 2, tâʹvvsääʹmǩiõlâst 3, aanarsääʹmǩiõlâst 1 da nuõrttsääʹmǩiõlâst 1, vaʹsttee ǩiõlltuâjast. Haʹŋǩǩõõzz poodd Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi da Sääʹmteʹǧǧ nâânee da veʹǩǩe ooudâs sääʹmǩiõlid tiʹnt-a, što juõʹǩǩ ǩiõlljoouk oʹdinaknallšem taarbid, vaʹǯǯtõõzzid da resuursid vääʹldet lokku.
Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi tuâj
Ämmat- da resursskõõskõõzz tuâj lie jeäʹrbi mieʹldd ǩiõllhuõll, ǩiõl ooudâsviikkmõš, terminologiatuâjj, noormtummuš da päiʹǩǩnõmmõskääzzkõs. Ǩiõlltuâjjla ouʹdde vuäʹppõõzzid da ravvõõzzid sääʹmǩiõli ââʹnnma õhttneei kõõččmõõžžin da valmštâʹlle jiiʹjjez ǩiõlâs aaʹššid ǩiõlljuâǥǥtõõzzid tuʹmmjemnalla. Ǩiõlljuâǥǥtõõzz ouʹdde siâzztõõzzid sääʹmǩiõli ââʹnnma õhttneei aaʹššin, mâʹte noormtummšest da ođđ terminologiast.
Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi dommseeidain www.giella.org käunnai tääʹrǩab teâtt Sääʹm Ǩiõllkaʹlddjest da ääiʹjpoddsaž teâtt ämmat- da resursskõõskõõzz tuåimmjummšest, ođđ terminologia da noormtummuž. Sääʹm Ǩiõllkaʹlddjest lij FB-seidd še www.facebook.com/SamiGiellagaldu, koon pääiʹǩ vuäitt kõõččâd sääʹmǩiõli âânnmõõžž pirr. Seeidain teâđtet Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi tuåimmjummšest še. Ǩiõllkõõččmõõžžid vuäitt vuõltteed neʹttpååʹštaddrõʹsse info(at)giellagaldu.com še, leʹbe soiʹttjed vuõiʹǧǧest Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi ǩiõlltuâjjlaid.
SaKaste
SaKaste- Säʹmmlai sosiaal- da tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi ooudâsviikkâmraajâshaʹŋǩǩõs
PaKaste 2 – Tâʹvv vuuʹd Kaste-haʹŋǩǩõõzz vueʹsshaʹŋǩǩõs
1.10.2011 – 31.10.2013
SaKaste- haʹŋǩǩõõzz äiʹǧǧen pueʹreeš sääʹmǩiõllsaž da sääʹmkulttuuʹre vuâđđõõvvi kääzzkõõzzi šlaaj, vaaikteeivuõđ da vuäǯǯavuõđ di ǩeeʹʒʒeeš vooudlaž jeäʹrdõõzzid raajeeʹl sääʹmǩiõllsaž da -kulttuuʹre vuâđđõõvvi šiõǥǥ tuâjjmõõntõõllmid da tuåimmjem-maallid. Ooudâsviikkâmtuâjjproseeʹss äiʹǧǧen säʹmmlaž tuâjjlai jiiʹjjez ämmatidentiteʹtt ravsmi da kõskksaž äʹšštobddisäiʹmmõs veiddni da âlddni.
Ooudâsviikkâmtuâj tuejjeeš proseʹssluândlânji da sääʹmkulttuur vueʹlǧǧemsõõʹjin. Säʹmmlai vuõsspeâmm da puärrsituâj kõõskâst reâuggai sääʹmǩiõllsaž tuâjjlažkåʹdd tuåimmji tuâjj-joukkreâuggmõõžž poodd ooudâsviikkâmäʹšštobddjen. Sij ääiʹjab silttummuš di kulttuurlaž sääʹm äʹrbbvuõtt-teâtt leʹjje vääžnai roolâst ođđ tuåimmjem-maalli ooudâsviikkmest. Äʹššniiʹǩǩi lokku välddmõš kuâsttji tõʹst, što tuâjjla toʹbdde äʹššniiʹǩǩi taarbid da siʹjjid vuäʹpsteš ooudâsviikkâmtuâj jååʹđeeʹn tobdsted äʹššneeʹǩǩ sääʹmǩiõʹlle da -kulttuuʹre vuâđđõõvvi kääzzkõõzzi taarbid.
Sääʹmteeʹǧǧ lââʹssen ooudâsviikkâmtuâjast leʹjje mieʹldd säʹmmlai dommvuuʹd kååʹdd, Sámi Soster rõ, Tâʹvv-Lääʹddjânnam sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõõzz sääʹmjuâǥǥas da Sääʹmvuuʹd škooultemkõõskõs.
Säʹmmlaž puärrsituâjj
Ooudâsviikkâmrajjâz veäkka oʹcceš säʹmmlai kõõskâst tuejjuum puärrsituõjju nåkam tuâjjmaallid, kook veʹǩǩe ooudâs puärsmam säʹmmla ǩiõlʼlaž da kulttuurlaž vuõiggâdvuõđi teâuddjummuž.
Säʹmmlaž puärrsituâj tuâjjneävvpakk.
Säʹmmlaž vuõsspeâmm
Säʹmmlai dommvuuʹdest da tõn åålǥbeäʹlnn tuejjuum vuõsspeâmmtuõjju oʹcceš ooudâsviikkâmtuâj veäkka säʹmmlaž vuõsspeâmmtuâjjlažkådda nåkam tuâjjmaallid, kook veäʹǩǩte da tuärjjee tuâjjlažkååʹdd silttummuž vuõsspeâmmtuâjast nuʹtt, što sääʹmpäärnai ǩiõlʼlaž da kulttuurlaž vuõiggâdvuõđ teâuddjeʹče.
Säʹmmlaž ouddpeâmmplaan
Säʹmmlaž ouddpeâmm aarǥ vuõʹjji vuäppes
kuati.fi čuäjtõsvideo
Silttummuž nâânummuš da teâttpuuʹtʼtõs
SaKaste – haʹŋǩǩõõzz poodd nââneeš säʹmmlai dommvuuʹdest reâuggai sosiaal- da tiõrvâsvuõttsueʹrj tuâjjlažkååʹdd sääʹmǩiõl da -kulttuur silttummuž di lââʹzzteš tuʹmmjeeʹji sääʹmǩiõl da -kulttuur lokku vaʹlddi tuåimmjummuž tieʹttemvuõđ miârkktõõzz. Looǥǥ lââʹzz
SaKaste-haʹŋǩǩõõzz šõddmõõžž
Rapoort
