Sääʹm ǩiõllsuåvtõõzzâst lie eeʹttkõsttum puk kolmm Lääʹddjânnmest mainstum sääʹmǩiõl: tâʹvvsääʹmm, aanarsääʹmm da nuõrttsääʹmm.

Ǩiõllsuåvtõõzz tuâjaid koʹlle jm. tuõʹllʼjed da ooudâsviikkâd Lääʹddjânnmest õnnum sääʹmǩiõlid, uʹvdded vuäʹppõõzzid da siâzztõõzzid ǩiõll- da nõmmõshuõʹlle da terminologiaaʹje õhttneei aaʹššin, oouʹdeed ǩiõl tuʹtǩǩummuž, jueʹǩǩed teâđ sääʹmǩiõlin da vuässõõttâd tâʹvvjânnmallaš ǩiõllõhttsažtuõjju. Lââʹssen sääʹm ǩiõllsuåvtõs oudd õõutsââʹjest sääʹmǩiõl konttrin vaalpõõʹji Sääʹmtegga čiõlǥtõõzz sääʹmǩiõl kuõskki lääʹjjšiõttummuž suåvldummšest di säʹmmlai ǩiõlʼlaž vuõiggâdvuõđi teâuddjummšest da ǩiõllåårrmõõžži ouddnummšest. Sääʹmǩiõll-lääʹjj 29 § õõlǥtam čiõlǥtõs lij uvddum vuõssmõs vuâra eeʹjj 2008 pâʹsslašttâm-mannust.

Ǩiõllsuåvtõõzzâst lij vääžnai poliittlaž rool sääʹmǩiõllsai vuõiggâdvuõđi vuåppjen da sääʹmǩiõli oouʹdeeʹjen õõutsââʹjest Sääʹmteeʹǧǧ piisarkååʹddest tuåimmjeei sääʹmǩiõl konttrin.

Vääžnai vueʹss ǩiõllsuåvtõõzz tuâjast lij õhttsažtuâjj sääʹm ǩiõll-luʹvddkooʹddin di jeeʹres sääʹm- da uuʹccbõsǩiõlivuiʹm da ǩiõlltuʹtǩǩummšin reâuggai tuåimmjeeʹjivuiʹm, koid lie ouddm. Kotus (Dommjânnmallaš ǩiõli kõõskõs). Ǩiõllsuåvtõõzzâst lij jiiʹjjes eeʹttǩeei Euroopp uuʹccbõsǩiõli konttâr (Eblul) Lääʹddjânnam juâǥǥas, Fibluli halltõõzzâst še. Ǩiõllsuåvtõs lij tuâjstes ooudääm tiõttum sääʹmǩiõl sannõsprojeeʹktid še.

Sääʹm ǩiõllsuåvtõs juâkk õõut vuâra vaalpââʹjest Sääʹm ǩiõlltuâjj-ciist.

Sääʹm ǩiõllsuåvtõõzz tuåimmpââʹj 2016-2019 vääžnʼjummuz täävtõõzz:

• Sääʹmǩiõll-lääʹjj täävtõs staanad säʹmmlai ǩiõlʼlaž vuõiggâdvuõđi vuäǯǯmõõžž, teâuddai tuõđlânji pukin õhttsažkååʹdd sektoorin. Sääʹmteʹǧǧ vuåpp viõkkšânji ǩiõll-lääʹjj õõlǥtõõzzi teâuddjummuž da suåvldummuž.
• Sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzid čuäʹjtum riikkveäʹǩǩvuõtt (31 §) vaʹsttad tuõđlaž taaʹrbid.
• Sääʹmǩiõll-lääʹjj meâldlaž teäggtõõzz sizz koʹlle puk tuåimmjeei, kook puuʹtʼte lääʹjjmeâldlaž sääʹmǩiõllsaž vuâđđkääzzkõõzzid leʹbe tuejjee sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzi ooudâsviikkâm- da oouʹdeemtuâj.
• Aanar-, nuõrtt- da tâʹvvsääʹmǩiõʹlle raajât neʹttsääʹnnǩiiʹrjid.
• Sääʹmteeʹǧǧ jiiʹjjes tuåimmjummšest da sääʹmǩiõll-lääʹjj suåvldummuž sizz kuulli veʹrǧǧniiʹǩǩi tuåimmjummšest sääʹmǩiõll-lääʹjj täävtõõzz teâuddje.
• Säʹmmlai dommvuuʹd åålǥbeäʹlnn jälsteei säʹmmlai ǩiõlʼlaž vuõiggâdvuõđ da sääʹmǩiõllsaž kääzzkõõzzi vuäǯǯamvuõtt lij staanum õõutverddsânji säʹmmlai dommvuuʹdest jälsteeʹjivuiʹm.
• Tuʹlǩǩeemkääzzkõõzzi koordinâsttmõõžž oouʹdeet Sääʹmteeʹǧǧ õhttvuõʹtte.
• Õhttsažtâʹvvjânnmallaš sääʹmǩiõl ämmat- da resursskõõskõs Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi (Sámi Giellagáldu) tuåimmjummuž põõžžtummuš.

Sääʹm ǩiõllsuåvtõʹsse koʹlle iiʹjjin 2016-2019 täk vuäzzla:

Vuäzzla:
Jääskö Neeta, sj.
Sara Magreta, vsj.
Aikio Ande
Lumisalmi Erkki
Magga Inker-Anne
Rasmus Sierge
Väyrynen Anna-Liisa

Väärrvuäzzla:
Morottaja Saammal
Pieski Pentti
Saijets Joni
Feodoroff Anna-Katariina
Pautamo Ellen
Rahko-Ravantti Rauna
Magga-Vars Petra