Rádjeoktasašbarggu ovddideapmi

Sámedikki sode-suorggi (2016-2019) ovddidanprográmmas oktan ulbmilin lea ovddidit rádjeguovlooktasašbarggu, vai sámegielat sosiála– ja dearvvasvuođabálvalusat fitnašuvašedje buorebut rádjeguovllu gielddain. Norggas livčče eanet davvisámegielat ja kultuvrii vuođđuduvvi sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusat fállun go Suomas.  Rádjeoktasašbargguin davvisámegielat bálvalusaid sáhtášii ovttastahttit njuovžilut dikšo- ja bálvalanproseassaid ollisvuohtan vuođđobálvalusain gitta spesiálabuohccedivššu bálvalusaide.  

Sámediggi lea sode-suorggi ovddidanprográmmastis (2016-2019) bidjan mihttomearrin čielggadit álbmotlaš ja guovlluguovdasaš dásis rádjeoktasašbargoeastagiid burginvejolašvuođaid sihke dan bokte ovddidit rádjeoktasašbarggu. Ulbmilin livččii burgit rádjeeastagiid ee. geahpedemiin byrokratiija sihke ođasmahttimiin láhkaásaheami ja soahpamušaid. Dát buot gáibida, ahte álbmotlaš doaibmit, nugo ministeriijat, Kela ja Valvira dorjot ja ovddidit rádjeoktasašbarggu. 

Rájáid rasttildeaddji bálvalusaid fitnašuvvama ja njuovžilvuođa sáhttá ovddidit ee. rápmasoahpamušain, mas nuppi riikka buvttadanvásttolaš doaibmiin meroštallojit ee. bálvalusa sisdoallu ja ollašuhttin, dokumentašuvdna, persovdnadieđuid gieđahallan ja luohpadeapmi sihke dieđulonuheapmi eiseválddiid gaskkas, mearrádusdahkan ja guoddalusaid gieđahallan, pasientavahágiid buhtten, áššehasa eará vuoigatvuođat ja geatnegasvuođat, goluid buhttemat, soahpamuša fámusorrun, čuovvun ja eretcealkin sihke sierramielalašvuođaid čoavdin. 

Ruhtaministeriija ásahii Suoma ja Norgga rádjeguovlooktasašbarggu guoski čielggadanprojeavtta áigodahkii 15.5.31.12.2019. Projeavtta ulbmilin lea lasihit dieđu Eanodaga, Anára, Soađegili ja Ohcejoga gielddaid ássiid ja eiseváldeoktasašbarggu sihke erenomážit sámegielat bálvalusaid perspektiivvas. Ođđasa ášši birra sáhttá lohkat sámedikki ruoktosiidduin ja lassediehtu projeavttas gávdno ruhtaministeriija siidduin. 

Ovddidanprojeavttat, mat laktásit rádjeguovlooktasašbargui, leat ollašuhtton ovdalge. Ovdamearkka dihte Deanuleagi sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid ovddidanprojeavtta (1.9.2010–31.10.2012) mihttomearrin lei rádjeoktasašbargguin buoridit sosiála- ja dearvvasvuođabálvalusaid fitnašuvvama ja kvalitehta deattuhemiin sámiid bálvalusaid. Projeavtta hálddahusas vástidii Ohcejoga gielda. Projeakta huksii fierpmádagaid oktasašbarggu vuođđun ja ozai dieđu ránnjáriikka bálvalanvuogádagain ja doaibmavugiin. Projeavttas ee. válmmaštalle soahpamušaid ja čielggadedje daid eavttuid, nannejedje dálá bálvalusaid ja bidje johtui ođđa bálvalandoaimma.