Seminaar säminuorâi kuáhtám seksuaallii heemâdmist já -viehâvääldist sehe digitaallii mainâstâllâm pargopáájá jiešsuurmij estimân

/in , , /by

Sämitige nuorâirääđi uárnee roovvâdmáánu 5. peeivi seminaar säminuorâi kuáhtám seksuaallii heemâdmist já -viehâvääldist sehe säminuoráid uáivildum digitaallii mainâstâllâm pargopáájá roovvâdmáánu 5.-7. peeivi oovtâstpargoost eres tuáimeiguin Anarist.

Seminaar säminuorâi kuáhtám seksuaallii heemâdmist já -viehâvääldist 5.10.2018

Seminaarist suogârdeh, ete maht tähiduvvoo sämipárnáid já -nuoráid torvolâš šoddâmpiirâs, mii lii seksuaallâš hemâdem já -viehâväldi, maid puáhtá porgâđ tom estim várás sehe maht kalga toimâđ, jis jieš kuáhtáá seksuaallii hemâdem teikâ -viehâvääldi. Seminaarist láá áámmátulmui sahâvuáruh, säminuorâi jieijâs feerimeh sehe pargopáájáh. Seminaar lii puohháid ávus já nuuvtá já tot uárnejuvvoo Sämikulttuurkuávdáš Sajosist Anarist.

Nuorâirääđi ive 2018 teeman lii pyehtiđ uáinusân säminuorâi kuáhtám seksuaallii hemâdem já -viehâvääldi já uuccâđ toos tarvanemvuovijd. Taažâ Sämitige nuorâipoolitlâš lävdikodde (SáNuL) lii puáhtám oovdân, ete säminisoneh, -almaah já -párnááh kuáhtájeh maŋgii seksuaallii hemâdem já SáNuL uáiná, ete äšši lii ohtsâškodálâš čuolmâ, moos oles ohtsâškodde kalga tarvaniđ.

Digitaallii mainâstâllâm pargopáájá 5.-7.10.2018

Pargopáájá ulmen lii jyehiđ mainâstâllâm peht feerimijd já jurduid jiešsuurmij estimist já mielâ pyereestvaijeem tuárjumist säminuorâi siärváduvâin. Uásálisteeh uáppih, ete maht muštâlusâst ráhtoo digitaallâš maainâs anemáin ävkkin Adobe Final Cut Pro -ohjelm. Pargopáájá loopâst uásálisteeh jyehih sii mainâsijd juávkun.

Digitaallii mainâstâllâm pargopááján pyehtih uásálistiđ 16-30-ihásiih säminuorah, kiäh pargeh áámmáttáiđulâš fasilitaattorjuávhoin. Digitaallii mainâstâllâm vyehi iššeed uásálisteid kevttiđ teknologia jieijâs mainâsij muštâlmist. Fasilitaattoreh fäälih uásálisteid materiaal, mii iššeed sii rähtiškyettiđ mainâs. Uásálisteeh pyehtih rähtiđ mainâs ohtuu teikâ uccâ juávhuin. Mainâseh vuájuh mielâtiervâsvuotân já mielâ pyereestvajemân, jiešsuurmij estimân, psyykkisii sävrivuotân já siärváduv tooimân säminuorâi uáinust.

Mainâseh vyerkkejuvvojeh, já taid puáhtá jyehiđ eres kuldâleijeid seminaarijn já tábáhtusâin já/teikâ internetist. Totkeeh kevttih mainâsijd tutkâmamnâstâhhân vâi ovdedeh ibárdâs tast, ete maht puáhtá ovdediđ mielâtiervâsvuođâ já estiđ jiešsuurmijd arktâsii kuávlu algâaalmugáid kullee nuorâi juávhust. Mainâsij rähtim lasseen uásálisteeh kuleh arktâsii rääđi já ton pištee ovdánem pargojuávhu pargoost, jiešsuurmij estimist já tutkâmetiikast.

Pargopáájá uárnee Suomâ Sämitige nuorâirääđi oovtâstpargoost kanadalii äššitobdeejuávhoin, sosiaal- já tiervâsvuotâministeriöin já arktâsâš rađđijn. Tot lii uási arktâsii rääđi proojeekt Circumpolar Resilience, Engagement and Action Through Story (CREATeS). Pargopáájá pargokielâ lii eŋgâlâskielâ, mutâ tulkkum sämikielân lii fáállun.

Pargopáájá lii uási arktâsii kuávlu aalmuglij pargopáájái rááiđu. Sajosist, Anarist, uárnejuvvoo 30.1.-1.2.2019 rááiđu lopâtteijee pargopáájá, moos puáhtá uásálistiđ arktâsii kuávlu jieškote-uv algâaalmugij nuorah.

 

Lasetiäđuh:

Risten Mustonen, Nuorâirääđi saavâjođetteijee, risten.mustonen@samediggi.fi, 040 529 60 93

Kaisa Tapiola-Länsman, Nuorâičällee Sämitigge, kaisa.tapiola-lansman@samediggi.fi, 050 382 5179

Digitaallii mainâstâllâm pargopáájá:

Meri Larivaara, Ráđádâllee virgeolmooš, Sosiaal- já tiervâsvuotâministeriö, meri.larivaara@stm.fi, 050 563 3634

Meriáigásâš proojeektpargee Dihtosis -sämiškovlâkolliistâlmeh haahân

/in , /by

Pargo álgá 1.10.2018 já pištá 15.2.2019 räi. Haavâ ulmen lii toohâđ sämikulttuur uápisin škoovlâin. Haavâst ráhtojeh škovlâkolliistâlmij várás materiaaleh, kolliistâleh škoovlâin sehe tahhoo sämmilij aalmugpeivi uápisin aalmuglâš teemapeivin Suomâ škoovlâin. Proojeektpargee pargon lii koordinistiđ, ete maggaar tiäđu sämmilijn kolgâččij muštâliđ škoovlâin, oovtâstpargoost stivrimjuávhoin, nuorâičällein já Nuorten Akatemiain.

Hiäivulâš škovlim, sämikulttuur tubdâm, hárjánem vijđes amnâsij haaldâšmist sehe nahcâ jiečânâs porgâmân já oovtâstpargon eres tuáimeiguin išedeh pargo miänástuvvee hoittám. Proojeektpargest váttoo sämikielâ táiđu.

Proojeektpargee pälkki meriduvvoo Sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuotâtääsi V/II mield (vuáđupälkki 2 139,83 eurod/mp). Vuáđupäälhi lasseen máksojeh 24 % sämikuávlu lase já pargohárjánem mield miärášuvvee hárjánemlaseh.

Ucâmušâid lahtosijdiskuin kalga toimâttiđ sämitige čäällimkoodán 3.8.2018 tme 16.00 räi čujottâsân Sajos, 99870 Inari teikâ info(at)samediggi.fi.

Lasetiäđuid pargoost addel nuorâičällee Kaisa Tapiola-Länsman, kaisa.tapiola-lansman(at)samediggi.fi, 050 382 5179 já nuorâirääđi saavâjođetteijee Risten Mustonen risten.mustonen(at)samediggi.fi, 040 529 6093. Sämitige tooimân puáhtá uápásmuđ čujottâsâst www.samediggi.fi.

Anarist 29.6.2018 Sämitigge

Meriáigásâš proojeektpargee De! -Sämikielâlii nuorâikulttuur karttim já ovdedem haahân

/in , /by

Pargo álgá 1.9.2018 já pištá 31.8.2019 räi. Proojeektpargee västid haavâ olášutmist já raportistmist. Paargon kulá karttiđ sämikielâlii nuorâikulttuur táárbu já tááláid uárnejeijeid, ovdediđ tooimâ vuáválâžžân sehe finniđ tast pisovâš toimâ. Sämitige nuorâirääđi lii finnim haahân ruttâdem Pohjoisimman Lapin Leader- seervist.

Pargo miänástuvvee hoittám iššeed hiäivulâš škovlim, hárjánem proojeektpargoost já raportistmist, šiev tiätutekniik tááiđuh sehe naavcah jiečânâs porgâmân. Proojeektpargest váttoo sämikielâ táiđu.

Proojeektpargee pälkki meriduvvoo Sämitige pálkkááttemvuáháduv vátávâšvuotâtääsi V/II mield (vuáđupälkki 2 139,83 eurod/mp). Vuáđupäälhi lasseen máksojeh 24 % sämikuávlu lase já pargohárjánem mield miärášuvvee hárjánemlaseh.

Ucâmušâid lahtosijdiskuin kalga toimâttiđ sämitige čäällimkoodán 3.8.2018 tme 16.00 räi čujottâsân Sajos, 99870 Inari teikâ info(at)samediggi.fi.

Lasetiäđuid pargoost addel nuorâičällee Kaisa Tapiola-Länsman, kaisa.tapiola-lansman(at)samediggi.fi, 050 382 5179 já nuorâirääđi saavâjođetteijee Risten Mustonen risten.mustonen(at)samediggi.fi, 040 529 6093. Sämitige tooimân puáhtá uápásmuđ čujottâsâst www.samediggi.fi.

Anarist 29.6.2018 Sämitigge

 

         

Nuorâirááđán ruttâdem škovlâkollimij várás sehe sämikielâlii nuorâikulttuur karttiimân já oovdedmân

/in , /by

Sämitige nuorâirääđi lii finnim ruttâdem kyehti haavâ várás. Máttááttâs- já kulttuurministeriö ruttâdem  Dihtosis- sämmilâš škovlâkollimeh havváin taheh sämikulttuur uápisin škoovlâin. Pohjoisimman Lapin Leader ruttâdem De! -haavâst kärttejeh sämikielâlij astoäigitooimâi táárbu já olášutteid sehe movtijditeh pyevtittiđ sämikielâlii nuorâikulttuur. Haavâi várás pálkkáátteh pargeid já soojijd uuccâm álgá forgâ.

– Mun ilodâm, ete mij lep finnim ruttâdem sehe säminuoráid já väldiaalmug nuoráid čuosâttum tooimâ várás. Nuorâi sämikielâlii astoäigitooimân lii tárbu já väldiaalmug tiäđui lasseetmân še, iätá nuorâirääđi saavâjođetteijee Risten Mustonen.

Máttááttâs- já kulttuurministeriö lii mieđettâm Dihtosis- sämmilâš škovlâkollimeh haavâ vuossâmuu ihán ruttâdem 56 000 eurod. Havváin taheh sämikulttuur uápisin škoovlâin. Haavâst rähtih škovlâkollimij várás materiaalijd, kuállejeh škoovlâin sehe taheh sämmilij aalmugpeeivi uápisin aalmuglâš teemapeivin Suomâ škoovlâin. Haavâ čuosâttâhjuávkkun láá vuossâmuu ive ääigi uáppeeh já nubbe ive máttáátteijeeh, rehtoreh já uáppeestivrejeijeeh. Haavâ ulmen lii lasettiđ väldiaalmug párnái já nuorâi tiäđu sämmilijn já tienuuvt estiđ eromâšávt sämipárnáid já -nuoráid čyeccee olgoštem já kivsedem. Oovtâstpargokyeimin haavâst lii Nuorten Akatemia.

Pohjoisimman Lapin Leader lii mieđettâm ruttâdem De! -Sämikielâlii nuorâikulttuur karttim já ovdedem haahân, mon oleskoloh láá 80 000 eurod. Haavâ ulmen lii karttiđ sämikielâlij astoäigitooimâi táárbu já olášutteid sämmilij päikkikuávlust sehe eres Suomâ kuávluin já movtijdittiđ sierâ tuáimeid pyevtittiđ sämikielâlii nuorâikulttuur. Haavâst myensteristeh sierâlágán astoäigitooimâid sämmilij päikkikuávlust. Haavâ tárguttâs lii karttim puátusij vuáđuld finniđ Sämitige nuorâirääđi toimâtoorjân pisováá ruttâdem sämikielâlii nuorâikulttuurân, vâi sämikielâlâš astoäigitoimâ ličij pisovâš já systemaatlâš.

 

Lasetiäđuh:

Sämitige nuorâičällee Kaisa Tapiola-Länsman puh. 050 382 51 79, kaisa.tapiola-lansman(at)samediggi.fi

Nuorâirääđi saavâjođetteijee Risten Mustonen  040 529 6093, risten.mustonen(at)samediggi.fi

Nuorâirääđi, SSN ja SRK pivdeh säminuorâid sovâdâttâmproosees savâstâllâmtilálâšvuotân Anarân 9.6.

/in , , /by

Nuorâirääđi, Suomâ Säämi nuorah já staatârääđi kanslia pivdeh säminuorâid sovâdâttâmproosees savâstâllâmtilálâšvuotân Anarân lávurduv 9.6. tme 11-14.

POVDIITTÂS

SAJOS SOLJU AANAAR LÁ 9.6.2018 TIJME 11 – 14

Suomâ haldâttâs lii roovvâdmáánnud 19. peeivi 2017 almottâm, ete tot aalgât sämmilij aašij kyeskee sovâdâttâmproosees valmâštâllâm. Iävtuttâs proosees aalgâtmist lii puáttám Sämitiggeest.

Staatârääđi kanslia ja vuoigâdvuotâministeriö ohtsâšpargoost Suomâ Sämitiggijn láá seelvâtmin, maggaar asâttem já jieš máhđulâš sämmilij tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio (TSK) Suomâst kolgâččij leđe. Máhđulii komissio mandaatist, noomâst teikkâ komissaarijn ij lah porgum val mihheen miärádâsâid. Sämmilij kuullâm já sii huámášumán väldim láá proosees vuáđđun já iähtun. Staatâ haalijd tääl kuullâđ sämmilij uáivilijd, jurduid, tuoivuid já paloid komissio iähtun ávus savâstâllâmtilálâšvuođâin miätá Säämi já stuárráámuin kaavpugijn Suomâst.

Teivâdmij keevâtlii orniimist iššeen láá jieškote-uv seervih Säämist já sämiseervih stuárráábijn kaavpugijn. Tilálâšvuođâi kiellân lii tavesämikielâ tavesämikiel kuávluin, anarâškielâlijn já nuorttâlâškielâlijn kuávluin tilálâšvuotâ tulkkojuvvoo anarâš- já nuorttâlâškielân tađe mield, kost teivâm uárnejuvvoo. Puoh tilálâšvuođâin kiellân lii meiddei suomâkielâ.

Algâaalmugáid kyeskee tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissioprosessáin lii ulmen tutkâđ já luptiđ uáinusân ubâ aalmugân kollektiivlávt vaikuttâm puástuvuođâid. Kollektiiv puástuvuođâin láá lamaš, já láá, jieškote-uvlágán vaikuttâsah oovtâskâs ulmui.

Maid komissio kolgâččij Tuu mielâst kiedâvuššâđ? Láá-uv Tust uáivileh proosees iähtun? Jis láá, te puávtáh muštâliđ jieččâd uáivil ávus teivâdmist njálmálávt teikâ kirjálávt. Jis jieh peesâ puáttiđ teivâdmân, te vuolgât uáivilâd šleđgâpostáin čujottâsân sapmi@vnk.fi majemustáá kesimáánnud 29. peeivi. Komissio, mon sehe oovtâskâs ulmuuh, ete ubâ siärvudâh tuhhiittiččii, puávtáččij leđe mieldi muttemin munejurduid já pyereedmin aašijd.

Kuovâmáánnud 10. peeivi 2018 Anarist uárnejui seminaar, mast almugijkoskâsiih kyesih muštâlii ferimijd jo čođâldittum Tuotâvuotâ- já sovâdâttâmkomissio-prosessijn – puorijd, hiäjuid já tivrâs uápuid, maid kalga väldiđ huámášumán vâi prosessist šodâččij nuuvt pyeri ko máhđulâš. Seminaar lii uáinimnáál Interneetist Staatârääđi kanslia YouTube-kanavast.

Lasetiäđuh

Spesiaaläššitobdee Anni-Kristiina Juuso, staatârääđi kanslia, p. +358 295 1601 69.

Kaisa Tapiola-Länsman, Sämitige nuorâičällee, p. +358 50 382 5179, kaisa.tapiola-lansman@samediggi.fi