Sääʹmteeʹǧǧ täävtõssân lij vuäǯǯad puõʹtti halltõsprograʹmme 2023–2027 tååimaid säʹmmlai vuõiggâdvuõđi ooudâsviikkmõššân.
Lääʹddjânnam puõʹtti parlameʹnttvaal ââʹnet 2.4.2023. Halltõs-saǥstõõllmõõžžâst suåvât ođđ halltõõzz liinjin da halltõsprograamm siiskõõzzâst. Sääʹmteʹǧǧ lij valmštõõllâm jiijjâs eʹtǩǩõõzzâs halltõsprograʹmme siiʹsǩjõttum säʹmmlaid kuõskki aaʹššin. Sääʹmteeʹǧǧ halltõs lij priimmâm 22.12.2022 materiaal halltõs-saǥstõõllmõõžži vuâđđan.
Sääʹmteeʹǧǧ väʹlddteema 2023–2027 liâ:
1. Ǩiõll rääjj jieʹllemviõǥǥ – mättʼtõs rääjj pueʹttiääiʹj
Vuâđđlääʹjj 17. § taʹǩǩad vuõiggâdvuõđ ǩiõʹlle da kulttuuʹre di tõi tuõʹllʼjummša da ooudâsviikkmõʹšše. Sääʹmõhttsažkåʹdd lij čõnnõõttâm tuejjeed sääʹmǩiõli jieʹllemviõkksažvuõđ raaveem diõtt.
Tååim ǩiõli da mättʼtõõzz raaveem diõtt:
2. Parlamentaarlaž tåimmkåʹdd viikkâd ooudâs sääʹmjieʹllemvueʹjjid.
Lääʹddjânnmest ij leäkku tåimmorgaan, koʹst nuʹt Lääʹddjânnam riikk ǥu säʹmmlai jiijjâs jiõččvaaldâšm saǥstâʹlle da åʹcce obbvääldlaž vuäinlmõõžž dommvuuʹd da äʹrbbvuõđlaž jieʹllemvuõʹjji ooudâs viikkmõʹšše. Eʹtǩǩeem tåimmkååʹdd tuâjjan lij čiõlǥted sääʹmjieʹllemvueʹjji di äʹrbbvuõđlaž teâđ da tääidai sââʹjj kõskkvuõđâst õhttsažkååddlaž muttsid di äimmõsmuttsa
Tååim tåimmkååʹdd alttummšen:
3. Programm ÕM alggmeerai vuõiggâdvuõđi čõõđtõõzz teâuddjâttmõššân
Čõõđtõõzz miârktõssân lij suõjjled da viikkâd ooudâs alggmeerai vuõiggâdvuõđid di tuõrvvâd sij jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõđâs. Lääʹddjânnam priimi čõõđtõõzz e. 2007 da čõõnõõđi tõn tiuʹddepiijjmõʹšše e. 2014.
Sosiaalstaan
Säʹmmlaid vääʹldet lokku sosiaalstaanoođummšest. Lââʹssen raaveet Sääʹmteeʹǧǧ teâđpuuʹtʼtõõzz resuursid.
Lääʹǩǩ Sääʹmteeʹǧǧest da jiõččmieʹrreemvuõiggâdvuõtt
Lääʹddjânnmest âlgg šiõtteed ođđ sääʹmteʹǧǧlääʹǩǩ nuʹt, što säʹmmlai taarb da Lääʹddjânnam meeraikõskksaž õõlǥtõõzzid vääʹldet lokku lääʹjj siiskõõzz raajjmõõžžâst.
Tâʹvvjânnmallaš sääʹmsuåppmõš
Tâʹvvjânnmallaš sääʹmsuåppmõš radifiâʹstted Taarrjânnmest, Ruõccjânnmest da Lääʹddjânnmest Sääʹmteeʹǧǧ tuärjjõõzzin.
Teän kueʹllšeeʹllemvuâkkõs
Teän kueʹllšeeʹllemvuâkkõs saǥstõõlât oʹđđest vaʹstteed säʹmmlai taarbid.
Säʹmmlai vuõiggâdvuõđi ooudâsviikkmõš
Säʹmmlai vuõiggâdvuõđi tuõrvvmõš luâđ âânnmõõžžâst.
Tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttproseʹss
Tuõttvuõtt- da suåvâdvuõttkomissio viõkkâš da mieʹrrmeâldlaž tuâj loʹppe vuäǯǯmõš di sääʹm psykososiaalʼlaž tuärjjõõzz juâkkaz Uvja tåimmjummuš da tõn juätkkjemvuõđ tuõrvvmõš âlgg ainsmâʹtted puõʹtti halltõõzz prograammâst.
Kueʹllšeeʹllemlääʹǩǩ tuõrvvâd säʹmmlai vuõiggâdvuõđid alggmeeran
Kueʹllšeeʹllemlääʹjj oođummšest âʹlǧǧe väʹldded lokku säʹmmlai vuõiggâdvuõđ alggmeeran di sueiʹmkrâʹstted lääʹjj šiõtlmid mõõnniäiggsaž suudišttâm räʹtǩǩummšid säʹmmlai kueʹllšeellmõʹšše õhttneeʹl. Jeäʹrab vuâmmšõõzz âlgg ǩiʹddjed kueʹllšeeʹllemlääʹjj 10 §:ffe di säʹmmlai dommvuuʹdest jälsteei säʹmmlai õõutverddsažvuõʹtte.
Sääʹmteʹǧǧ eeʹttkâstt säʹmmlaid meersânji da meeraikõskksânji. Sääʹmteʹǧǧ tåimm vuõiggâdvuõttministeria vaaldâšmvuuʹdest, leša lij jiõččnaž riikk veʹrǧǧniiʹǩǩin.
Sääʹmteeʹǧǧ vääžnmõs tuâjj lij viikkâd čõõđ vuâđđlääʹjjest tõõzz šiõttuum tuâjaid leʹbe viikkâd čõõđ säʹmmlai jiijjâs ǩiõlâs da kulttuurâs kuõskki jiõččvaaldâšm di tuõrvvâd sääʹm alggmeerkulttuur seillmõš da ouddnem.
Tåimmjummuž teäggtet riikk budjeʹtt-teäggtõõzzin. Sääʹmteeʹǧǧ jiõčč tåimmjummša lij vaʹrrjum riikk täällarvvlõõzzâst n. 2,5 miljoon euʹrred di Sääʹmteeʹǧǧ mieʹldd miõđât teäggtõõzz sääʹmkulttuuʹre da õhttõõzzid, sääʹmǩiõllsaž ouddpeâmm- da sosiaal- ja tiõrvâsvuõttkääzzkõõzzid da sääʹmǩiõllsaž mättmateriaalpuuʹtʼtõʹsse. Sääʹmteeʹǧǧest liâ še pååđprojeeʹkt, koid puätt teäggtõs riikk da Euroopp Unioon väärain.
Säʹmmlain lij säʹmmlai dommvuuʹdest ǩiõlâs da kulttuurâs kuõskki jiõččvaaldâšm. Voudda koʹlle Jeänõõǥǥ, Aanar da Uccjooǥǥ kooʹddi vuuʹd di Lappi paalǥâskååʹdd vuʹvdd Suäʹđjel kååʹddest leʹbe vueʹjjest Suäʹđjel kååʹdd tâʹvvbieʹll.