Snimldõõǥǥâst čiʹǯǯbeäʹlnn Sääʹmteeʹǧǧ sosiaal- da tiõrvâsvuõttpiisar Anne Länsman-Magga da WHO väʹlddjååʹđteei Tedros Adhanom Ghebreyesus. Snimldõk: Anu Rantalaiho.
Primmum õõlmâsceälkkmõõžž vuâđald valmštõõlât Globaal tåimmamplaan (a Global Plan of Action) 79. WHO tiuddsåbbra.
Lääʹddjânnam kaaggi saakkvuârstes õuʹdde jiijjâsǩiõllsai da kulttuurmeâldlaž kääzzkõõzzi di jeäʹrben miõlltiõrvâsvuõttkääzzkõõzzi miârktõzz. Äimmõsmuuttâs puätt še vaaikted säʹmmlaid määŋgain jeeʹres naaʹlin.
Lääʹddjânnam še teäʹddii saakkvuârstes, što alggmeer âʹlǧǧe vuässâʹtted tuʹmmstõktuõjju da saǥstõõllmõʹšše. Lääʹdd saakkvuâr mieʹldd še teâđpuuʹtʼtõs õõlǥči tuejjeed õõutsââʹjest alggmeeraivuiʹm.
-Saaǥǥjååʹđteei Orpost leäi fiinâld tuejjuum, što kaaunõõttmõš suin jäʹrjstõõvi ǩiʹrǧǧes äiʹǧǧmieʹrin huõlǩâni. Piâzzim tuõʹđi saǥstõõllâd aaʹššeen, ij-ka kuʹǩes mäʹtǩǩ mõõnnâm tuʹššen, ko nuʹbb kaaunõõttmõš ij oʹnstam, tuâtt Sääʹmtiiʹǧǧi saaǥǥjååʹđteei Tuomas Aslak Juuso.
Sääʹmteʹǧǧ lij tooiʹmtam saǥstõõllʼji ââʹnnma jiiʹjjes täävtõõzzid halltõsprograʹmme ǩeeʹrjeemnalla säʹmmlai vuõiggâdvuõđi staanâm da õõuʹdeem diõtt, da tõi pirr saǥstõõlim luâđlânji še kaaunõõttmõõžžâst Orpoin.
-Saǥstõõlim täävtõõzzeen lââʹssen pueʹrr miõʹlle še aainâs sääʹmteʹǧǧlääʹjj oođõõzzin da sääʹmaaʹšši koordinâsttmõõžžâst riikkvaaldšmest, da tuäiv mieʹldd piâssâp juäʹtǩǩed saǥstõõllmõõžž mâʹŋŋlubust plaan mieʹldd še vuõiggâdvuõttpolitiikk halltõs-saǥstõõʹlljivuiʹm, Juuso särnn.
https://www.samediggi.fi/wp-content/uploads/2019/10/IMG_2138.jpg9151500Sámediggihttps://www.samediggi.fi/wp-content/uploads/2019/06/SD_logo_web.pngSámediggi2023-05-24 13:57:092023-05-24 14:37:11Veʹrǧǧneeʹǩǩ noorâʹtte saǥstõõllâd sääʹmǩiõllsaž da kulttuurmeâldlaž soti-kääzzkõõzzi pirr
Girjegumpi puätt tâʹvvsääʹmǩiõl saaʹnin ‘girji’ leʹbe ǩeʹrjj da ‘gumpi’ leʹbe uʹcc moottorǩeâlk mieʹldd ǩieʹssem vaunn, koon puäʒʒoummu âʹnne tuâjstes. Sääʹnnsiõrr viʹjttai ǩeʹrjjpõʹrtte da arkiiʹve di rajjsa, koʹst ǩeʹrjjpõõrt da arkiiv seeiltet.
Girjegumpi pirr lij rajjʼjõõvvâm obb alggmeerteâttkõõskõs, koʹst liâ sääʹm čeäppõõzz da duodji (äʹrbbvuõđlaž ǩiõtt-tuâj), materiaal, design-tääʹrǩeld, uʹccjieʹllikartt-teatter di jeeʹresnallšem sââʹj lookkmõʹšše da noorõõttmõʹšše.
–Girjegumpi lij ääiʹjpoddsaž saǥstõõllâmääʹvummuš alggmeerai da sääʹm arkkitehtuurâst. Tät lij ǩiõččâmvueʹǩǩ, kååʹtt ij leäkku saǥstõõllmõõžžin mieʹldd tääiʹben Lääʹddjânnam beäʹlnn. Seämma ääiʹj Girjegumpi lij peäʹlestvälddmõš alggmeerai vuõiggâdvuõđi peäʹlest pirr maaiʹlm. Girjegumpi põhtt kuâsttjemnalla tõn, što rajjum pirrõõzz leävvnummuš pâi da ääʹl vaiddsab ij takainalla vääʹld lokku alggmeerai jieʹllemnaaʹlid da juʹrddemnääʹl, särnn Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ kultturluʹvddkååʹdd saaǥǥjååʹđteeʹjj Pirita Näkkäläjärvi, kååʹtt eeʹttkõõʹsti Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ biennaal ääʹveempooddâst.
Arkkiteʹhtt da čeäppõsneǩ Joar Nango (kõõsk. pâʹj.) tiimines. Snimldõõǥǥâst še Lääʹdd Sääʹmteeʹǧǧ kulttuurluʹvddkååʹdd saaǥǥjååʹđteeʹjj Pirita Näkkäläjärvi (pâʹj. vuäʹljsb.) da suu paaldâst čiʹǯsbeäʹlnn Taarr Sääʹmteeʹǧǧ tiuddsåbbar saaǥǥjååʹđteeʹjj Tom Sottinen da Sääʹmsuåvtõõzz saaǥǥjååʹđteeʹjj Áslat Holmberg. Snimldõk: Laurian Ghinițoiu (2023). CC BY-SA 4.0.
Õõudbeäʹlnn Venetsia biennaal Girjegumpi lij jååttam pirr maaiʹlm eeʹjjest 2018 vueʹljeeʹl. Õhtt versio tõʹst lij leämmaž vueiʹnnemnalla nykytaiteen museo Kiasmast Heʹlssnest. Ǥu Girjegumpi ij jååʹđ, di tõn põrtt lij Sääʹm čeäppõskõõskõõzzâst (Sámi Dáiddaguovddáš) Karasjooǥǥâst, Taarr beäʹlnn.
Venetsia arkkitehtuurbiennaal ciâggtum Girjegumpi lij veiddsõs õhttsažtuâjjprojeʹktt. Tõʹst liâ mieʹldd jeäʹrbi mieʹldd täk čeäppõsneeʹǩǩ, arkkiteeʹht, tuʹtǩǩeei da jeeʹres toiʹmmjeeʹj. Havard Arnhoff, Ken Are Bongo, Petter Bratland, Stefano Crosera + Margherita Pasqualato (Cantiere Daniele Manin), Mathias Danbolt, Ole-Henrik Einejord, Astrid Fadnes, Jenni Hakovirta, Eirin Hammari, Elin Haugdal, Petri Henriksson, Tone Huse, Robert Julian Hvistendahl, Iver Jaks + Jon Ole Andersen, Anne Kare Kemi, Annik Kristiansen Hagen, maka design, Grete Johanna Minde, Karen Inger Anne Nango, Nils John Nango, Anne Henriette Nilut, Ole Thomas Nilut, Raisa Porsanger, Tobias Aputsiaq Prytz, Anders Rimpi, Katrine Rugeldal, Wimme Saari, Sääʹm arkkitehtyyrsääʹnnǩeʹrjjtuâjj-joukk, Arne-Terje Sather, Katarina Spik Skum, Mary Ailonieida Somban Mari, Četil Somby, Anders Sunna, Anna-Stina Svakko, Eystein Talleraas, Petter Tjikkom, Magnus Antaris Tuolja, Ájtte-museo, Arctic Arts Festival – Festspillene i Nord-Norge -festivaali, Sámi Dáiddaguovddaš (SDG) leʹbe sääʹm čeäppõskõõskõs, RDM – Sámiid Vuorka-Davvirat -museo ja UiT – Taarr aarktlaž universiteʹtt.
Tâʹvvjânnam paviljooŋg vuäʹmste õõutâst Ruõcc, Lääʹdd da Taarr. Tän vuâra väʹlddvasttõs tâʹvvjânnmallaš čuäjtõõzz jäʹrjstummšest lij ArkDesist leʹbe Ruõcc arkkitehtuur- da designkõõskõõzzâst. Kuraattoorân tåimma Carlos Minguez Carrasco da James Taylor-Foster, da projeʹkttšurrân Luba Kuzovnikova. Käʹhcclååǥǥad meeraikõskksaž arkkitehtuurčuäjtõs La Biennale di Venezia lij äävai 20.5.–26.11.2023 Venetsiast, Italiast.
Lââʹssteâđ:
Pirita Näkkäläjärvi Kulttuurluʹvddkååʹdd saaǥǥjååʹđteei 040 3577 006 pirita.nakkalajarvi@gmail.com
Tekninen tallennus tai pääsy on tarpeen laillisessa tarkoituksessa sellaisten asetusten tallentamiseen, joita tilaaja tai käyttäjä ei ole pyytänyt.
Statistics
The technical storage or access that is used exclusively for statistical purposes.The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.