Dieđáhus sámedikki jagi 2023 válgalogahallama nannemis

Sámedikki válgalávdegoddi ráhkadii ja nannii 28.2.2023 jagi 2023 sámediggeválggaid válgalogahallama ovddit válggaid lágafámot válgalogahallama ja álbmotdiehtovuogádaga dieđuid vuođul.

Ráhkadettiin jagi 2023 válgalogahallama válgalávdegoddi lea ferten vuhtiiváldit riektedilis jagi 2019 válgalogahallama ráhkadeami maŋŋá dáhpáhuvvan mearkkašahtti nuppástusaid. Almmolaš válddi geavaheaddjin válgalávdegoddi ferte fuolahit das, ahte válgalogahallama sisdoallu lea lága mielde ráhkaduvvon ja ahte dat dorvvasta ovttaveardásaš meannudeami olbmuiguin. Válgalávdegoddi ferte oasistis Suoma vuođđolága 22 § mielde dorvvastit vuođđovuoigatvuođaid ja olmmošvuoigatvuođaid ollašuvvama.

Jagiin 2011 – 2021 alimus hálddahusriekti lea čoavdán ollu áššiid, mat gusket sierra jagiid sámediggeválggaid válgalogahallamiid. Oassi dain lea álbmogiidgaskasaš dásis gávnnahuvvon loavkidit Suoma álbmogiidgaskasaš olmmošvuoigatvuođasoahpamušaid geatnegasvuođaid. Mearrádusaid dihte válgalogahallamii mearrideami heivehangeavadat lea rievdan eahpesystemáhtalažžan ja das leat siskkáldas ruossalašvuođat. Muhtun dáhpáhusain alimus hálddahusriekti lea boasttooainnuid vuođul mearridan olbmo mearrideamis dakkár válgalogahallamii, man ráhkadeapmi ii leat oba álggahuvvon. Alimus hálddahusriekti lea maiddái jođihan ovttaskas olbmuid guoski ja máŋggain dáhpáhusain Suoma álbmogiidgaskasaš olmmošvuoigatvuođageatnegasvuođaid loavkideaddji čovdosiin riekteváikkuhusaid dákkár olbmuid maŋisboahttiid vuoigatvuhtii váldojuvvot válgalogahallamii. Alimus hálddahusriekti lea goittotge máŋggain jagi 2019 sámediggeválggaide gullevaš mearrádusaiguin čujuhan, ahte lea rievdadan sámediggelága 3 § dulkojumi nu, ahte Suoma álbmogiidgaskasaš olmmošvuoigatvuođageatnegasvuođat váldojuvvošedje áššáigullevaččat vuhtii boahttevuođas. Riektedilli lea máŋggain dáhpáhusain rievdan mearkkašahttiláhkái das, makkárin alimus hálddahusriekti dan oinnii dallego dagai ovttaskas mearrádusa.

Dán dilis válgalávdegoddi lea geahččan iežas geatnegasvuohtan viggat dorvvastit, ahte jagi 2023 válgalogahallan lea sisdoalu dáfus ráhkaduvvon lága ja álbmogiidgaskasaš olmmošvuoigatvuođasoahpamušaid mielde ja meannuda ovttaskas olbmuiguin ovttalágan ja dohkálaš ákkaid vuođul, ja ahte juohke ovttaskas olbmo meannudeami riektesuodjaleamis fuolahit dárkilit.

Dán dihte válgalavdegoddi ii leat sáhtán guovvamánu 28. beaivvi mearreáiggi rádjai čáhkadit jagi 2023 sámediggeválgalogahallamii buot dakkár olbmuid, geaid válgalogahallamii merkema ággan leat čovdosat, maid alimus hálddahusriekti lea addán ja mat gullet maŋŋá rievdan riektedillái.

Olbmot geat gehččet, ahte leat guđđojuvvon vuoigatvuođaheamet eret jagi 2023 válgalogahallamis, sáhttet ohcat iežaset áššiin njulgema sámediggelága § 26 mielde. Válgalávdegoddi boahtá gieđahallat njulgengáibádusaid objektiivvalaččat, ovttaveardásaččat ja lága mielde, nu ahte árvvoštallá njulgengáibádusa dahkki vuođuštusaid válgalogahallamii váldimis.

Sámedikki jagi 2023 válggain leat jietnavuoigadahtton olbmot eanet go ovdal, vuosttas geardde badjel 6000. Ođđa jienasteaddjit merkejuvvojedje válgalogahallamii badjel guovtti geardde eanet go jagi 2019.

Lassedieđut sámedikki válggain: https://www.samediggi.fi/valggat-2023/?lang=dav

Anáris 16.3.2023
Válgalávdegoddi