Sámediggi sávvá ráfálaš juovllaid ja lihkolaš ođđa jagi 2023!
Sämitigge tuáivut rávhálijd juovlâid já luholii uđđâ ive 2023!
Sääʹmteʹǧǧ tuäivat rääuhlõs rosttvid da leklvaž ođđ eeʹjj 2023!
Saamelaiskäräjät toivottaa rauhallista joulua ja onnellista uutta vuotta 2023!
Season’s Greetings!
Sämitige puhelinkuávdáš lii kiddâ vástuppeeivi 23.–30.12.2022. Huápulij ašijguin väldiđ ohtâvuođâ info@samediggi.fi
Uʹcc ǩeerja (Uccâ kirjááh) nuorttâsämikielâlâš digikirjeráiđu lii almostum anarâš- já tavesämikiellân. Kirjeh uápisteh táváláid sämikielâ saanijd, tegu jotteemverbáid já ivnijd, já pihtâsij já purrâmušâi nomâttâssáid. Kirjeh ovdedeh siämmást kielâoppâaašijd já luuhâm oppâm. Kiirjijn lii rahtum kyehti eres heiviittâs, stavâlistum já stavâlijttáá sehe lasseen jieškote–uv fáádán lahtee hárjuttâskirje.
Uʹcc ǩeerja -digikiirjij ráiđu šoodâi Čevetjäävri škoovlâ nuorttâkielâ máttáátteijee Maria Porsanger iävtuttâsâst.
Kiirjijd lii kietâčáállám já kuvvim Esther Berelowitsch, kote parga Sämitiggeest oppâmateriaal proojeektpargen. Laura Ylinampa lii jurgâlâm kiirjijd anarâškielân, já Arla Magga tavesämikielân.
Uʹcc ǩeerja -pargojuávkun kuleh Maria Porsanger, Raija Lehtola, Tiina Sanila-Aikio, Anna-Katariina Feodoroff, Petra Kuuva, Heli Aikio já Aura Pieski. Digikirje teknisâš olášutmist lává västidâm Unni Länsman já Esther Berelowitsch.
Ráiđu ain tievâsmuvá puáttee ive.
Kiirjijd lii almostittám Sämitige škovlim- já oppâmateriaaltoimâttâh
Esther Berelowitsch
Nuorttâkielâlâš oppâmateriaal proojeektpargee
esther.berelowitsch@samediggi.fi
Ucâlum ive 2023 sämitiggevaaljâi valjâluvâttâlmân nohá 31.12.2022 ovdil tme 16. Uuccâmluámáttuv puáhtá toimâttiđ šleđgâlávt, poostâ peht tâi tooimâtmáin uuccâmluámáttuv Sämitige valjâlävdikode toimâttâhân. Luámáttuvah kalgeh leđe valjâlävdikode toimâttuvâst 31.12.2022 ovdil tme 16.00.
Vaaljâi äigitavlu já luámáttuvah láá čujottâsâst: https://www.samediggi.fi/vaaljah-2023/?lang=an
Lasetiäđuid ucâluumeest puáhtá koijâdiđ puhelin tâi syeijejum šleđgâpoostâ peht.
Anarist 20.12.2022
Sämitige valjâlävdikodde
Säämi kulttuurkuávdáš Sajos
Menesjärventie 2A
99870 AANAAR
010 839 3155
Syeijejum šleđgâpostâ: https://secmail.com/send/vMJaNprX, vuástáväldee: vaalit@samediggi.fi
Tiänu ráđádâllâmairâskode Suomâ Sämitige ovdâsteijeeh já Tiänu kyelituálukuávlu kiäsádâteh Tiänu pivdonjuolgâdusráđádâlmijn, ko ráđádâlmeh láá pisánâm Taažâ virgeomâhái čovgâ vátámâšân kieldiđ luosâpivdo Tiänust ollásávt čuávuváá pivdonjuolgâdusâst. Luosâ pivdokiäldu ličij vyeimist 5–7 ihheed. Hináh ráđádâlmij juátkimân iä innig lah.
Tiänu kyelituálukuávlu lii jo meridâm kiäsádâttâđ ráđádâlmijn. Suomâ Sämitigge tuárju Tiänu kyelituálukuávlu miärádâs já Sämitige stivrâ kieđâvuš ääši puáttee oho čuákkimist Tiänu ráđádâllâmairâskode Sämitige ovdâsteijei iävtuttâs vuáđuld.
Suomâ Sämitigge já Tiänu kyelituálukuávlu aneh, ete Taažâ virgeomâhái ovdâsteijee láá tovâttâm ráđádâlmij pisánem, tastko sij iä paste miettâđ luosâpiivdon ubâ uccâ meereest Tiänust, iäge sij nuávdit aalmugijkoskâsii merâriehtialmossopâmuš kođostaatâprinsiip.
– Lii oskomettum, maht Taažâ suává Tiänu luosânaalij pivdo jieijâs riddokuávlust siämmást, ko tot váátá luosâpivdo kieldim Tiänust, iätá Tiänu kyelituálukuávlu stiivrâ saavâjođetteijee Mika Aikio.
Suomâ staatârääđi asâttij Tiänu pivdonjuolgâdus Suomâ ráđádâllâmairâskode vyesimáánust 2020 já adelij ráđádâlmáid kyehti váldu-ulme: Tiänu luosânaalij iäláskittem já sämmilij vuoigâdvuođâi olášume ovdedem. Meid Taažâ haldâttâs ceelhij ovdil ráđádâlmijd ulmen sämmilij vuoigâdvuođâi nanodem.
– Suomâ eennâm- já meccituáluministeriö já eres ministeriöi ovdâsteijeeh láá ráđádâlmijn piäluštâm sämmilij já eres kuálástemvuoigâdvuođâ haldâšeijei vuoigâdvuođâid já almottâm, ete sij iä paste tuhhiittiđ iävtuttum pivdonjuolgâdus, ko tot ličij Suomâ vuáđulaavâ vuástásâš. Lii tuođâi vaidâlittee, ete Taažâ virgeomâhááh oroh vájáldittâm ráđádâlmij vuolgâsoojijd, iätá Suomâ Sämitige II värisaavâjođetteijee Leo Aikio.
Suomâst Sämitigge já Tiänu kyelituálukuávlu kalgeh almottiđ eennâm- já meccituáluministeriö peht staatârááđán kiäsádâtmist já táttuđ iäru mieđettem jieijâs airâsáid Suomâ ráđádâllâmairâskoddeest. Taažâ pele Tiänu kuálástemhaldâttuv stivrâ kieđâvuš ääši uđđâivemáánust.
Leo Aikio
II värisaavâjođetteijee
040 621 6505
leo.aikio@samediggi.fi
Mika Aikio
Tiänu kyelituálukuávlu stiivrâ saavâjođetteijee
0400 558 391
micka50@hotmail.com
Kove: Hans Pieski
Lah-uv jotemin uápuid tâi eidu valmâštum uáppee taiđuu, animaatio, graafiik teikkâ fiilmâ syergist? Walt Disney Animation Studios puávdejeh säämi uáppeid uuccâđ sii hárjuttâllee ohjelmân, mii álgá vyesimáánust 2023. Tááiđui ovdedem -hárjuttâllen tust lii eromâš máhđulâšvuotâ porgâđ oovtâst Disney stivrejeijein já uápásmuđ puoh peelijd taaiđâ-, mainâstem- já filmâsyergist.
Walt Disney Animation Studios kesihárjuttâllee ohjelm lii 10 okkod pištee mávsuttes ohjelm. Tot lii uáivildum uáppeid, kiäh máttááttâleh taiđuu, animaatio, tiättur graafiik teikkâ fiilmâ. Luuvâ eenâb sii hárjuttâllâmohjelmist já iävtuin täst:
Uuccâmäigi WDAS hárjuttâllen: 15.1.2023, tme 23:59 Pacific Standard Time (Huámmáš äigi-iäru).
Hárjuttâllee puáhtá uuccâđ 10,000 $ stuárusii mätkistipend, mon Sämirääđi já Sämitigeh ruttâdeh. Occest kalga leđe sämituávááš, sun kalga tevdiđ WDAS iävtuid hárjuttâllei já sust kalga leđe vuávám tast, ete maht sun áigu pyehtiđ tiäđu maasâd sämmilii siärvádâhân, ovdâmerkkân sosiaallii media peht, luvâlduvâin jna.Čääli ucâmuš, enâmustáá 1 sijđo, mast tun čielgiih mon vuáđuld uusah hárjuttâllen já maht ááiguh čuávdiđ mii iävtu mätkistipendân.
Merkkii ucâmušân “WDAS hárjuttâllee” já vuolgât tom taan čujottâsân: kmr@saamicouncil.net. Uuccâmäigi mätkistipendin: 15.1.2023, tme 23:59 Pacific Standard Time (Huámmáš äigi-iäru).
Christina Hætta, Sámiráđđi
+47 48021734
christina@saamicouncil.net
Aanaar já Maadâ-Vaarjâg kieldah algâtteh ovdâhaavâ nuorttâlâškielâ já -kulttuur iäláskitmân. Haahân mieđettii ruttâdem Interreg Aurora –ohjelm Sápmi-uásist ohjelmpaje 2021–2027 vuossâmuu uuccâmrieggest. Haavâ aalmuglâš ovdâsvástádâsruttâdem Taažâst puátá Sämitiggeest já Tromsa já Finnmark läänist já Suomâ ovdâsvástádâsruttâdeijee lii Laapi litto. Interreg Aurora 2021–2027 lii uđđâ ohjelm Euroop Interreg-siärváduvâst raajijd rastaldittee oovtâstpargo várás já ton Sápmi-uási luávdá Säämi kuávluh Taažâst, Suomâst já Ruotâst. Haavâ vuáváámân láá uásálistám sierâ peleh ei. Nuorttâlâškulttuursiättus ovdâsteijeeh já Sämitige kielâäššitobdeeh.
Sämitige saavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso ana haavâ tehálâžžân já paahud: “Mun lam ilolâš, ete haahâ olášuvá. Haahâ lii tuođâi tehálâš, ko tot iäláskit já naanood nuorttâlâškielâ já nuorttâlij kulttuur oovtâstpargoost raajij rasta. Haahâ meid oovded jieijâs uásild Sämitige Kielâpooliitlii toimâ- já ovdedemohjelmist 2020-2023 nomâttum ulme čielgiđ máhđulâšvuođâid vuáđudiđ kielâkuávdáid eromâšávt toid kuávloid, main kielâiäláskitmân lii stuorrâ tárbu, tego nuorttâlâškielâ sárnumkuávluin.”
Meid Sämitige kielârääđi saavâjođetteijee Tauno Ljetoff illood uđđâsist.: “Lii tuođâi hirmâd pyeri, ete nuorttâlij kielâ- já kulttuurkuávdáá ovdâčielgiittâshaahân lii mieđettum ruttâdem. Taat lii pyeri ovdâmerkkâ tast, maht EU já Interreg ruttâdem pyehtih tuárjuđ nuorttâlâškulttuur já uhkevuálásii nuorttâlâškielâ iäláskittem já merkkâ tast, ete uhkevuálásiih uccâ kielah-uv annojeh mávsulâžžân. Nuorttâlâškielâ já -kulttuur iäláskittem lii luándulâš oovtâstpargo raajij rasta. Mun tuáivum, ete nuorttâliih sehe Aanaar já Maadâ-Vaarjâg kieldâst uásálisteh ovdâčielgiittâshaavâ ääigi olášuttemnáál čuákkimáid stuorrâ juávhoin, vâi siärváduv uáinuh já táárbuh kullojeh.”
Haahâ olášuttoo 15.1.-15.7.2023 já ovdâhaavâ ääigi vuávájuvvoo eidusâš, maaŋgâ ive pištee válduhaahâ nuorttâlij kielâ- já kulttuurkuávdáá olášuttem várás. Haavâ ääigi kuleh vijđáht nuorttâlij jurduid sii uáinuin já táárbuin sehe Taažâ já Suomâ peln.
Tuomas Aslak Juuso
Saavâjođetteijee
040 687 3394
tuomas.juuso(at)samediggi.fi
Marko Marjomaa
Säämi kielâašijčällee
050 438 2484 / 010 839 3183
marko.marjomaa(at)samediggi.fi
Kove: Ville Fofonoff
Suomâ Sämitigge lii moonnâm ive faallâm tavesämi-, anarâš- já nuorttâlâškielâ kielâravvim. Taat palvâlus nohá tááláá hämistis Suomâ Sämitiggeest ive 2022 loopâst. Kielâpargeeh láá faallâm kielâravvim sämikielâ toimâttuvâst já sij láá eereeb iärrás ráhtám termâlistoid já porgâm kielâtipšompargo. Sämitigge lii halijdâm turviđ sämikielâi kielâravvimpargo koskâpuddâsii vuovvijn, ko Säämi Kielâkäldee vuáđudemproosees lii lamaš koskân.
Sämitige kuhes áigáduv ulmen lii lamaš ohtsâštave-eennâmlii sämikielâi reesuurskuávdáá Säämi Kielâkäldee tooimâ fastâdem já kielâpargo, tego kielâravvim, sirdem Säämi Kielâkäldei. Suomâ Sämitige saavâjođetteijee Tuomas Aslak Juuso lii tuđâvâš, ete meritiätulii ohtsâštave-eennâmlii oovtâstpargoost puátih puátuseh:
– Suomâ Sämitigge haalijd kijtteđ Taažâ já Ruotâ Sämitiigijd oovtâstpargoost já illood, ko Säämi Kielâkäldee fastâdmân lii kavnum ruttâdem já ohtsâš čuávdus, já toimâ piäsá uđđâ aalgân.
Sämitigge lii kuhháá viggâm čuávdiđ koččâmuš tast, ete maht kolgâččii orniđ ohtsâštave-eennâmlii sämikielâi kielâoovtâstpargo. Kielâtorvočällee Anne Kirste Aikio muštâl, ete prosesist láá lamaš maaŋgah mudoh:
– Ij lah älkkee vuáđudiđ sämmilij ohtsii organisaatio já mij lep kuáhtám pargoost uáli maaŋgâlágánijd hástusijd. Mist láá vala ennuv räjiestuuh, moh estih já hitodeh tággáár oles sämikuávlu luávdee pargo porgâm. Tehálumos lii kuittâg, ete staatâi rääjih iä vaaigut liijkás ennuv sämikielâi ovdánmân já ete ohtsâštave-eennâmlâš kielâpargo sämikielâi oovdân puáhtá jotkuđ.
Puátteevuođâst Taažâ, Suomâ já Ruotâ Sämitiigij oovtâst ruttâdem Säämi Kielâkäldee västid kielâpargoost. Säämi Kielâkäldee lii jiečânâs organisaatio, mii tuáimá haaldâtlávt Taažâ Sämitige ooleest. Säämi Kielâkäldee tooimâ joođeet stivrâ, moos kuulmâ staatâ Sämitigeh láá nomâttâm jesânijd. Saavâjođetteijen tuáimá Suomâ Sämitige nomâttem jeessân Tauno Ljetoff.
Anne Kirste Aikio, kielâtorvočällee
anne-kirste.aikio@samediggi.fi
010 839 3124 / 040 707 5626
Sämitige puhelinkuávdáš lii kiddâ 14.12.2022 pargovievâ pyereestvaijeempeeivi tiet.
Sämitige škovlim- já oppâmateriaaltoimâttâh lii almostittâm KEI 1 anarâškielâ oppâkirje já pargokirje čoohčân.
KEI 1 Kollemecci lii uáivildum vuáđuškoovlâ vuosmuu luoka anarâškielâ viereskiellân máttááttâsân. Oppâkirje lii jurgâlum já heiviittum anarâskielân ive 2022 uđâstmittum tavesämikielâ GEA 1 Gollemeahcci-kirje vuáđuld. Pargokirje siskeeld hárjuttâsâid oppâkirje čohčâuási máttááttâsistuálui hárjuttâllâm várás.
Kiirjijd lii kietâčáállám Oona Länsman já kuuvijd sárgum Nora Bäck. Anarâškiellân kiirjijd lii jurgâlâm já anarâš kulttuurân heiviittâm Minna Lampinen. Kiirjijd lii tuáijám Susanna Kaartinen.
Tääl almostum anarâškielâliih KEI-kirjeh láá uási Sämitige jieijâs pyevtittâs, moos kuleh algâalgâlâš tavesämikielâg GEA-kirjeráiđu já nuorttâsämikielâg ǨIÕČČ-kirjeráiđu.
Kove: Ville Fofonoff