Mättʼtõs- da kulttuurministeriast teäggtõs Dihtosis-haʹŋǩǩõõzz kuälmad ekka

/in , /by

Sääʹmteeʹǧǧ Nuõrisuåvtõõzz da Nuõri Akademia Dihtosis- haʹŋǩǩõõzz tuåimmjummuž veeideed še vueʹllškoouʹlid.

– Mättʼtõs- da kulttuurministeria miõttâm teäggtõs oudd nuõrisuåvtõʹsse vueiʹttemvuõđ juäʹtǩǩed tarbbsõs tuâi tieʹttemvuõđ lââʹzztummšen. Škooulkueʹssreeis lie leämmaš õnnum samai pueʹrren, mii pohtt õuʹdde še tõõi taʹrbbesvuõđ. Škooulkueʹssreeisaid lie tiʹllʼjam vueiʹvvääʹššest Saujjlääʹddjânnma, de tõn diõtt mij leäʹp seämmast õsttâm še dommvuuʹd åålǥpeäʹlnn jälsteei sääʹmnuõrid. Vueʹrddep ooddin projeeʹkt juätkkmõõžž   da tuäivvap, što kueʹssreeisain šâdd luâđlaž vueʹssen mättʼtõõzz, tuâtt Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei Anni-Sofia Niittyvuopio.

Sääʹmteeʹǧǧ nuõrisuåvtõõzz da Nuõri Akademia Dihtosis-õhttsažhaʹŋǩǩõõzzin leäʹt tuejjuum kueiʹt lookkâmeeʹjj äiʹǧǧen säʹmmlažvuõđ tobddsen pââiškooulid årra pijjum säʹmmlaid kuõskki škooulkueʹssreeisain da teeʹm jiõččnaž mättʼtõʹsse meinnum metoodpaakkin di mobiilspeâllain. Ååʹn haʹŋǩǩõõzz täävtõsjoouk veeideet še vueʹllškooul beäʹlnn. Lââʹzzen haʹŋǩǩõõzzâst tuejjuum sääʹmvuõʹđ ǩiõttʼtõõlli mobiilspeâl jåårǥlet tâʹvvsääʹmǩiõʹlle.

Haʹŋǩǩõõzz škooulkueʹssen lie sääʹmnuõr. Ođđ škooulkuõʹzzid päʹlǩǩeet haʹŋǩǩõʹsse alggčõõuč äiʹǧǧen. Škooulkuõʹzzi škooultõs ââʹnet kålggmannust, mõõn mâŋŋa škooulkueʹssreeisaid vuäiʹtte äʹlǧǧed. Škooulkueʹssreeisaid tueʹjjeet lookkâmeeʹjj 2020-2021 še moksteeʹl ougglõsõhttvuõʹđin.

– Leäi tuõđi fijnn kuullâd, što haʹŋǩǩõs lij vuäǯǯam jueʹtǩ! Leäm ooddin še tõʹst, što puõʹttiääiʹjest mij vueiʹttep tääʹvted jäänab ko ouddâl mättʼtõõttjid pirr Lääʹddjânnam, rämmaš nuõrisuåvtõõzz väärrvuäzzlaž Mira Pohjanrinne, kååʹtt lij tuåimmjam haʹŋǩǩõõzz škooulkueʹssen vueiʹvvgååradvuuʹdest. –Mättjemstroiʹttlin da škooulin kueʹssjeeʹl pâi hoʹhssai, što teâđ tarbb lij jõnn. Tõn poodd še pâi hoʹhssai, ǥu jo teemm iʹlla nuʹtt toobdâs ni määŋgid uʹčteeʹlid, mij rool sääʹmkulttuur čuäʹjtõõllmõõžžâst lij tuõđi jõnn. Vääžnai  tuâi lââʹssen mon jiõčč naaudšam tuõđi jiânnai nuõri teivvmõõžžâst – täujja metoodpaakk kaggõõttâm mainstõõllmõš lij vuäǯǯam muu jiõččân še vueiʹnned toobdâs aaʹššid ođđ čuõvâst, juätkk Pohjanrinne.

Haʹŋǩǩõõzz vueiʹvvtäävtõssân lij lââʹzzted vä’lddnaroo’de kuulli nuõri tieʹttemvuõđ säʹmmlain di sääʹmkulttuurâst da nääiʹt vueʹzzstes cõggâd säʹmmlaid tillʼlõvvum vââʹjjsaaǥǥ da čårstummuž. Lookkâmeeʹjj 2019-2020 haʹŋǩǩõõzzâst tueʹjjeet õhttseʹžže 86 škooulkueʹssreeisaid 14 škooulkuõʹzzin. Alggtääʹlvest 2020 čõõđteš Sukellus saamelaiskulttuuriin – mobiilspeâll da speâl tueʹjjeeš ǩiiđ äiʹǧǧen še ougglõsmättʼtõʹsse suåvliʹžžen.

Dihtosis-haʹŋǩǩõõžž teäggat mättʼtõs- da kulttuurministeria. Haʹŋǩǩõsäiʹǧǧ: 1.9.2020-30.6.2021.

Lââʹzzteâđ:

Sääʹmteʹǧǧ

Nuõrisuåvtõõzz saaǥǥtuõʹllʼjeei
Anni-Sofia Niittyvuopio,
Teʹl  040 7082 072, anni-sofia.niittyvuopio(at)samediggi.fi

Nuõripiisar
Elli-Marja Hetta
Teʹl. 010 8393134, elli-marja.hetta(at)samediggi.fi

Nuõri Akademia

Projeʹkttšurr, Ulla Saalasti
Teʹl. 040 567 4203
ulla.saalasti(at)nuortenakatemia.fi

Plakattǩeâlbb: Ääimas mottai – vääʹld beäʹl!

/in , /by

”Ääimasmuuttâs ouddan Tâʹvv-Lääʹddjânnmest jåʹttlubun ko Saauʹjest. Eeʹjj 2040 räjja mõõneeʹst paakkâsvuõđ vueʹrdet âllnem kuõiʹtin graaddin 1900-lååǥǥ loʹppe veʹrddeeʹl.” (ilmasto-opas.fi)

PLAKATTǨEÂLBB lij äävuum ååʹn 11.11.2020 räjja

Piirâst, kälkkad, peäʹcǩǩed leʹbe liʹjmme kollaas. Koʹvve vuäitak õhtteed še teeʹkst. Hoʹhsse jiõčč! – leša muuʹšt VAAIKTED da VÄʹLDDED BEÄʹL koovinad ääimasmuttsa.

Ääimas mottai, tõt šâdd jäänmõsân vaaikted tââʹvest. Lie-ko puäđlvast sääʹm jieʹllemvueʹjj? Lie-ko måtam jieʹlli tåʹlǩ ǩiiʹrji koovin? Reäkk-a viõʹlǧǧeskuõbǯǯ ko jiõŋŋ sodd tõn jeälstemvuuʹdest? Mõõn vueʹjjest säʹmmla da jeeʹres tââʹv alggmeer lie ko ääimas mottai čuuʹt jåʹttlõnji?

Joouk: 

7-9 e.      10-12 e.    13-15 e.     16-18 e.

Vuäppõõzz> Šorradvuõtt: A3 leʹbe A2 Teknikk: vaʹlljeemad.

Muuʹšt ǩeeʹrjted teâđääd (nõmm, ââʹǩǩ, päiʹǩǩ) pååđai da vuõltteed koov mieʹldd. Sniim tuâjjad da vuõlttâd addrõʹsse: petra.magga(at)samediggi.fi

VUÂMMAŽ! Juõʹǩǩ joouk pueʹrmõõzz paʹlǩǩeet.

Ärvstõõllmõõžž tuejjee tuomar. Plakaattin  raajât čuäjtõõzz.

Sääʹmteʹǧǧ alttad Säʹmmla soti-oođõõzzâst -blogirääid õlmstâttmõõžž čõõuč 2020 äiʹǧǧen

/in , , /by
Looǥǥ lââʹzz

Sääʹmteeʹǧǧ såbbar 17.-18.9. vuäzzai ougglõs-såbbren

/in , , /by

Sääʹmteeʹǧǧ såbbar 3/2020 jäʹrjstet 17.-18.9.2020 Sajoozzâst, Aanrest di ougglõsõhttvuõđin. Kuõiʹtpeivvsaž sååbbar tuʹmmad jm. Sääʹmteeʹǧǧ toiʹmmjemprograammâst pââjas 2020-2023 di ciâlklmest soti-mäddkooʹddi vuâđđummuž da sosiaal- da tiõrvâsvuõtthuâl- di peälštemtooiʹm jäʹrjstem oođummuž kuõskki lääʹjjšiõttummšen. Parlameʹnttpäikka jeät valddu kulddleeʹjid koronavueʹjj diõtt.

Sääʹmteeʹǧǧ sååbbar tuʹmmad Sääʹmteeʹǧǧ tuåimmpââʹj 2020-2023 toiʹmmjemprograammâst da tällõsplaanâst, ciâlklmest soti-mäddkooʹddi vuâđđummuž da sosiaal- da tiõrvâsvuõtthuâl di peälštemtooiʹm jäʹrjstem oođummuž kuõskki lääʹjjšiõttummšen, vuäzzlai nõõmtummšest Sääʹm Ǩiõllkaʹlddi halltõʹsse di nuõrisuåvtõõzz vuäzzla  vaʹlljummšest čouddmõõžž raukkâm vuäzzla sâjja.

Såbbrest saǥstõõlât veâl kolmm vuõlttõs-saǥstõõllmõõžž. Halltõs lij valmštõõllâm teeʹǧǧ såbbar vuõlttõs-saǥstõõllmõʹšše sääʹm ääimaspolitiikk oouʹdummuž, kuåivâslääʹjj oođummuž di sääʹmteʹǧǧlääʹjj oođummuž.

Såbbar 3/2020 äʹššlistt käunnai dokumeʹnttbaaŋkâst.

Parlameʹnttpäikka jeäʹt valddu kulddleeʹjid

Sääʹmteeʹǧǧ vuäzzla vuässâʹtte kuõiʹtpeivvsaž såbbra juʹn-a âʹldd Sajoozzâst leʹbe ougglõsõhttvuõđin. Koronavueʹjj diõtt kulddleei da media vuäiʹtte seuʹrrjed såbbar tåʹlǩ live striim -vuõlttõõzzâst addrõõzzâst www.samediggi.fi/live. Vuõlttõõzzâst lij vuäǯǯamnalla tuʹlǩǩummuš pukid koolm sääʹm ǩiõʹlle da lääddas. Sajoozz parlameʹnttpäikka jeäʹt valddu kulddleeʹjid pääiʹǩ ool.

Lââʹssteâđ:

Saaǥǥjååʹđteei Tuomas Aslak Juuso teʹl. 040 687 3394, tuomas.juuso(at)samediggi

Vaaldâšmjååʹđteei Pia Ruotsala-Kangasniemi teʹl.. 010 839 3100 / 040 726 2688, pia.ruotsala(at)samediggi.fi

saaǥǥtempiisar Johanna Alatorvinen teʹl.. 010 839 3140 / 040 663 4493, johanna.alatorvinen(at)samediggi.fi

Kõõjjõs sosiaal- da tiõrvâsvuõttsueʹrj ämmatniiʹǩǩi sääʹmǩiõlid da kulttuuʹre õhttneei siltteemtaarbin – vaʹstteemäiʹǧǧ 22.9.2020 räjja.

/in , /by

Tâʹvv-Lääʹddjânnam sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõõzz (Poske) sääʹmjuâǥǥas seʹlvvat sääʹmǩiõllsaž sosiaal- da tiõrvâsvuõttsueʹrj ämmatniiʹǩǩi silttummuž kõõjjõõzzin. Kõõjjõõzz mieʹrren lij seeʹlvted sosiaal- da tiõrvâsvuõttsueʹrj ämmatniiʹǩǩi sääʹmǩiõlid da sääʹm kulttuuʹre õhttneei siltteemtaarbid mottjeei reâuggjieʹllmest da viikkâd čõõđ tõi vuâđald ämmtallaš tiuddeemškooultõõzz.

Kõõjjõs lij vueʹssen Lappi universiteeʹtt, Lappi ämmatõllškooul da Poske čõõđ viikkâm Määŋgsuârǥlaž da -tiõđlaž silttummuž sosiaal- da tiõrvâsvuõtthuâl ämmatniiʹǩǩid (MoniSOTe)-haʹŋǩǩõõzzâst (ESR-teäggtõs). Tõn mieʹrren lij vuäǯǯad teâđ Lappist toiʹmmjeei sosiaal- da tiõrvâsvuõtthuâl ämmatniiʹǩǩi määŋgsuârǥlaž siltteemtaarbin. Reâuggjieʹllem ääiʹjpoddsaž siltteemtaarbid põõrǥât vaʹstteed määŋgsuârǥlaž da –tiõđlaž soti-sueʹrj ämmtallaš tiuddeemškooultõõzz veäkka. Tõn mieʹldd põõrǥât pueʹreed sääʹmǩiõlid da kulttuuʹre kuulli silttummuž sosiaal- da tiõrvâsvuõtthuâlast.

Kõõjjõʹsse vuäitt vaʹstteet sääʹmǩiõlivuiʹm da lääddas tän liiŋkâst  https://link.webropolsurveys.com/S/7D42DA9A2AC28BD4  . Vaʹstteemäiʹǧǧ lij 22.9.2020 räjja.

Lââʹssteâđ

Lydia Heikkilä
plaaneei
Tâʹvv-Lääʹddjânnam sosiaalsueʹrj siltteemkõõskõs, Sääʹmjuâǥǥas
Sääʹmteʹǧǧ
lydia.heikkila(at)samediggi.fi
teʹl. 040 592 5531

        

Sääʹmteʹǧǧ ännââtt minister Kiuru beälla puäʒʒhåiddji loppeeʹjj 2019 määuʹsǩani åårrai sâjjsažveäʹǩǩ-koʹrvvõõzzi mäʹhssem diõtt 

/in , /by

Sääʹmteʹǧǧ ännââtt piâr- da vuâđđkääzzkõsminister Krista Kiuru beälla, što sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeria vaʹrrai eeʹjj 2020 lââʹstäällarvvlõõzzâst jeeʹrab lââʹssmieʹrrtieʹǧǧ puäʒʒhåiddji loppeeʹjj 2019 õinn määuʹsǩani åårrai sâjjsažveäʹǩǩ-koʹrvvõõzzi käʹttma.   

Ǩiiđ 2020 äiʹǧǧen Sääʹmteʹǧǧ lij tooiʹmtam eʹtǩǩõõzz da saǥstõõllâm sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeria di Mäddtäällpõõrǥâsniiʹǩǩi jeältõkstroiʹttel (MELA) eeʹttkõʹsttjivuiʹm puäʒʒhåiddji sâjjsažvieʹǩǩ pirr da tõn ooudâs viikkmest. Sääʹmteʹǧǧ lij pohttam õuʹdde huõlâs sääʹm puäʒʒhåiddji sosiaalstaan teâuddjem, reâuggvââjjmõõžž da reâuggjieʹllem kookkummuž kuõskeeʹl. Sääʹmteʹǧǧ lij veâl eʹtǩǩääm, što lääʹjj sâjjsažvieʹǩǩest (1238/2014) õõlǥči oođeed nuʹtt, što tõt staanči puäʒʒhåiddjid õõutverddsaž sââʹj jeeʹres mäddtääl häämman õnnum mäddtäällniiʹǩǩivuiʹm. 

-Õhttsažkååʹdd raajõõzz pejje puäʒʒhåiddjid täujja jeeʹresärvvsaž sâjja jeeʹres mäddtääl häämman õnnum mäddtäällniiʹǩǩid ǩiõččeeʹl. Leʹčči samai toolktem, što eeʹjjest 2019 määuʹsǩani pääccam sâjjsažveäʹǩǩtieʹǧǧ še pääccče puäʒʒhåiddji jiijjeez mäʹhssemnalla. 

Eeʹjjest 2019 puäʒʒhåiddji sâjjsažveäʹǩǩtieʹǧǧi tarbb ,mõõni pâʹjjel tõid sosiaal da tiõrvâsvuõttministeriast täällarvvlõõzzâst vaʹrrjum tieʹǧǧin. Tän diõtt MELA ij leäkku vuäittam mäʹhssed puäʒʒhåiddjid sâjjsažveäʹǩǩ-koʹrvvõõzzid loppeeʹjj 2019 õõl. Täk sâjjsažveäʹǩǩ-koʹrvvõõzz lie õinn määuʹsǩani, mii rââžžad puäʒʒhåiddji muđoi jun väʹǯǯlõs tällõõzzlaž vueʹjj nääʹlteʹmes tääʹlv mâŋŋa. Sâjjsažveäʹǩǩ lij miârkteei vueʹssen puäʒʒhåiddji sosiaalstaanâst. da tõn mieʹrren lij tuärjjeed puäʒʒhåiddji reâuǥast vââjjmõõžž, tiõrvâsvuõđ da toiʹmmjempâstlvažvuõđ. 

Eeʹjjest 2019 puäʒʒhåiddjin lij vuõiggâdvuõtt ââʹnned 200 sâjjsažveäʹǩǩčiâssâd, mii lij pâʹjjel 100 čiâssâd ooʹccab ko ouddm. mäddtäällpõõrǥâsneeʹǩǩ õʹnne kõskkmieʹrin eeʹjjest 2019. Eeʹjjest 2020 puäʒʒhåiddji sâjjsažveäʹǩǩčiâssi meäʹr ǩeäʹppee ääiʹjbest 80 čiâssin, mõõn diõtt puäʒʒhåiddjin lij tän poodd vuõiggâdvuõtt teänab 120 sâjjsažveäʹǩǩčiõʹsse puäʒʒhåiddai õõl.  

Sääʹmteeʹǧǧ ǩiõččâm mieʹldd vueʹǩǩ lij juʹn vueʹlǧǧemtääʹzzest puäʒʒhååid ǩiõččâmkuuʹlmest tääl beäʹlnn da sosiaalʼlânji neuʹrr da šiõttad puäʒʒhåiddjid ij-õõutverddsaž sâjja  Sääʹmteʹǧǧ ännââtt minister Kiuru beälla, što sosiaal- da tiõrvâsvuõttministeria vaʹrrai eeʹjj 2020 lââʹstäällarvvlõõzzâst jeeʹrab lââʹssmieʹrrtieʹǧǧ puäʒʒhåiddji loppeeʹjj 2019 õinn määuʹsǩani åårrai sâjjsažveäʹǩǩ-koʹrvvõõzzi käʹttma.  

Vetoomus Perhe- ja peruspalveluministeri Krista Kiurulle koskien poronhoitajien sijaisavun maksamista

Esitys poronhoitajien sijaisavun kehittämiseksi

Lââʹssteâđ: 

II väärrsaaǥǥjååʹđteei Leo Aikio, 040 621 6505 / 010 839 3180, leo.aikio(at)samediggi.fi 

saaǥǥjååʹđteei veäʹǩǩteei Laura Olsén-Ljetoff, 040 617 5113 /010 839 3190, laura.olsen-ljetoff(at)samediggi.fi 

Snimldõk: Tomi Guttorm