Buori riikkaidgaskasaš máilmmi eamiálbmogiid beaivve!
Odne 9.8. dollojuvvo ON:id cealkin riikkaidgaskasaš máilmmi eamiálbmogiid beaivi. Sámit leat okta máilmmi eamiálbmogiin sihke Eurohpa Uniovnna guovllus ja Suomas vuoigatvuođalaččat dovddastuvvon áidna eamiálbmot.
Máilmmis sullii 370 miljovnna olbmo gullet eamiálbmogiidda ja ásset 90 sierra riikka viidodagas. Sii ovddastit 5000 sierra kultuvrra ja hállet stuorra oasi máilmmi sierra gielain. Maiddái sámit ásset dál njealji sierra riikka guovlluin Norggas, Suomas, Ruoŧas ja Ruoššas, ja hállet ovcci sierra sámegiela.
Jagi 2019 dollojuvvo ON:id eamiálbmogiid gielaid jahki, ja odne Sámediggi háliidage bajidit oidnosii máilmmi eamiálbmogiid gielaid ja erenomážit sámegielaid sajádaga ja dili. Stuorra oassi dál áitatvuloš gielain leat eamiálbmotgielat, ja einnostusaid mielde máŋggat dain leat jávkama áitatvuolde (E/C.19/2016/10).
Maiddái buot sámegielat leat árvaluvvon UNESCO máilmmi áitatvuloš gielaid Atlasis juogo čielgasit dahje lossadit áitatvuložin dahje measta jávkan giellan, ja áhkilsámegiella gávnnahuvvo leat juo jápmán. Suomas hállon sámegielain anárašgiella ja nuortalašgiella leat lossadit áitatvuloš gielat ja davvisámegiella lea árvaluvvon čielgasit áitatvuložin. Vaikke omd. gielaid ealáskahttinbargu anáraš- ja nuortalašgiela oasil lea vuolgán Suomas bures johtui, bargu Suomas hállon buot golmma sámegiela eallinfámu seailluheapmin lea vel olu.
