Povdiittâs uásálistiđ Sämikielâi ookon 21.-27.10. 2019!

/in , /by

Sämikielâi okko tuálloo 21.-27.10.2019 já Sämitigge pivdá puohâid uásálistiđ teemaookon ovdâmerkkân orniimáin tábáhtusâid tai kampanjaid sehe pyehtimáin sämikielâ oovdân sierâ vuovijguin.

Ive 2019 ávuduvvoo aalmugijkoskâsâš algâaalmugkielâi teemaihe já Sämitigge lii nanosávt mieldi teemaive olášutmist oovtâstpargoost Taažâ já Ruotâ Sämitigijguin. Sämitigge uárnee jieš tooimâ sehe almostit materiaalijd teemaive ääigi já haalijd movtijdittiđ meid eres tuáimeid uásálistiđ teemaihán.

Sämitigge puávdee irâttâsâid, seervijd, virgeomâháid já eres tuáimeid vijđáht Suomâst uásálistiđ sämikielâi oinum lasseetmân oles enâmist. Sämikielâid puáhtá pyehtiđ oovdân om. rähtimáin máinusijd/puurrâmlistoid sämikielân, tiervâtmáin sämikielân, kevttimáin sämikielâlijd päikkinoomâid. Ideistiđ tooimâ, mii oovded sämikielâi oinum, muštoot kielâi maaŋgâhámásâšvuođâst sehe vuáđđud uđđâ kielâkevttimsoojijd. Sämikielah láá uhkevuálásiih já puoh toorjâ lii tárbulâš.

Sämitigge mieđeet ive loopâst Säämi kielâtaho -palhâšume. Palhâšume mieđettuvvoo virgeomâhâžân tâi siärvádâhân, mii lii toimâinis váldán huámmášumán teemaive tâi mudoi mávsulávt porgâm sämikielâ oovdedmân Suomâst. Kielâoho ääigi aktivistum tuáimeeh váldojeh huámmášumán Säämi kielâtaho -palhâšume mieđeetmist.

Uásálist sämikielâi teemaookon 21.-27.10. 2019!

Sämikielâi oho poster:

Kesipargo Sämitige škovlim- já oppâmateriaaltoimâttuvâst

/in , /by

Sämitigge pálkkáát keessiv 2019 kyevti mánuppajan oovtâ seesoongpargee rähtiđ nuorttâkielâ oppâmateriaalijd já oovtâ digitaalmateriaalpargee. Digitaalmateriaalpargee pargon lii pieijâđ orjâlâškielâ- já anarâškielâ materiaalijd Cloubi vuáđu oolâ. Pargo algâttemäigi soppuu sierâ. Jis jieh lah ovdil porgâm kesipargen Sämitiggeest, puávtáh uuccâđ kesipargo meiddei hárjuttelleen. Hárjuttellee pargo iähtun lii tot, et uážžu jieijâs oppâlájádâsâst hárjuttâllâmtorjuu.

Jis lah perustum paajaapeln mainâšum kesipargoin, te teevdi já vuolgât ucâmuš vuoluupele liiŋkâst Sämitiigán majemustáá 31.5.2019. Lasetiäđuid pargoin finnee oppâmateriaalčällee Hannu Kangasniemist, hannu.kangasniemi(at)samediggi.fi, puhelin 010 839 3115.

Pälkki máksoo Sämitige pargo-oornig tääsi V já tom II luoka mield (vuáđupälkki 2163,83 eurod/mp). Vuáđupäälhi lasseen máksoo 24 % sämikuávlu lase já pargohárjánem mield palvâlemlase. Hárjuttellee pälkki miäruštâlloo sierâ.

Nuorttâkielâ oppâmateriaalpargen puávtáh uuccâđ taan liiŋkâst.

Digimateriaalpargen puávtáh uuccâđ taan liiŋkâst.

Sämitigge uárnee infotilálâšvuođâ auktorisistum jurgâleijee totkosist 29.5.2019

/in , /by

Sämitigge uárnee infotilálâšvuođâ auktorisistum jurgâleijee totkosist 29.5.2019, tme. 14.00-14.45 Sajosist Soljust. Tilálâšvuođâst eellip čoođâ, ete mii tođhos lii já maht toos puáhtá ráhtádâttâđ. Jieš totkosân almottâttâm lii porgemáánust. Infotilálâšvuođâst totkosist muštâleh kielâtorvočällee Anne Kirste Aikio já auktorisistum jurgâleijeeh Merja Fofonoff já Arla Magga. Infotilálâšvuotâ lii tárguttum puohháid, kiäh láá perustum totkosist.

Máttááttâshaldâttâs haldâšem auktorisistum jurgâleijee totkos uárnejuvvoo čuávuváá keerdi skammâmáánust 2019. Auktorisistum jurgâleijee tođhos puáhtá čođâldittiđ puoh Suomâst sarnum sämikielân já tot lii virgálâš tuođâštus jurgâleijee áámmáttááiđust. Totkos siskáldâsâst puáhtá luuhâđ tärhibeht máttááttâshaldâttâs siijđoin: https://www.oph.fi/koulutus_ja_tutkinnot/auktorisoidut_kaantajat

Sämitigge uárnee maŋeláá čohčuv sierâ ráhtádâttâmtilálâšvuođâ totkosân.

Infotilálâšvuotân puáhtá uásálistiđ káidusohtâvuođáin, almoot tast kielâtorvočällei.

Lasetiäđuid addel kielâtorvočällee Anne Kirste Aikio:

anne-kirste.aikio(at)samediggi.fi
Mob. +358 40 707 5626
Tel. 010 839 3124

Adde macâttâs Säminuorâi taaiđâtábáhtusâst 2019!

/in , , , /by

Säminuorâi taaiđâtábáhtusâst lii tääl moonnâm mánuppaje. Nuurrâp macâttâs tábáhtusâst Webropolist koskoho 22.5. tme 12.00 räi.

Tábáhtus uárnejeijeeh väldih mielâstis vuástá macâttâs tábáhtusâst – mii lâi pyereest, maid puávtáččij porgâđ puáttee keerdi pyerebeht? Tij pyehtivetteđ čäälliđ macâttâs jieijâd sanijguin já adeliđ meid aaibâs konkreetlijd ovdâmeerhâid ovdâmerkkân pargopáájáin, maid tuáivuvetteđ taaiđâtábáhtusân puáttee ivvijd.

Macâttâsluámáttâh lii tääbbin:

https://link.webropolsurveys.com/S/085FA4F661795DB9

Sämitige puhelinkuávdáš lii kiddâ 15.5.2019

/in /by

Sämitige puhelinkuávdáš lii kiddâ 15.5.2019 pargovievâ pyereestvaijeempeeivi tiet.

Adde macâttâs sämikielâi káidusmáttááttâsâst!

/in , /by

Sämikielâi káidusmáttááttâshaahâ pivdá et uáppeeh, huolâttijjeeh já virgeulmuuh, kiäh láá uásálistám káidusmáttááttâsân, adeleh macâttâs moonnâm luuhâmivveest. Proojeektpargeeh tuáivuh macâttâs sehe aašijn, maid puáhtá ovdediđ já aašijn, main haahâ lii luhostum. Västidijn puáhtá meid adeliđ ideaid teikkâ iävtuttâsâid puáttee luuhâmive várás. Proojeektpargeeh tuáivuh et puohah, kiäh láá mahtnii uásálistám hahhui, västidiččii. Västidem váldá ääigi suullân vittâ miinut. Macâttemluámáttuvah vuolgâttuvvojeh haahân uásálisteid sierâ.

Macâttâs annoo sämikielâi káidusmáttááttâs ovdedempargoost já meid raportistmist, mon haahâ čáálá máttááttâs- já kulttuurministeriön 2020.

Haavâ luuhâmihe pištá kyehti oho, ko ohhoost 22 ij lah máttááttâs.

 

Lasetiäđuh:

Proojeekthovdâ Eila Tapiola, eila.tapiola(at)utsjoki.fi, 040 7012 094

Proojeektkoordinaattor Arla Magga, arla.magga(at)samediggi.fi, 040 1985 033

https://www.saamenetaopetus.com

Sämitigge, Sámi Árvvut ry já Iänuduv sämmiliih savâstâllii äigikyevdilis aašijn

/in /by

Sämitige stivrâ teivâdij Iänuduvâst 10.5. Sámi Árvvut ry seervi stiivrâ jesânijd, OA olmoošvuoigâdvuotâkomitean ohtâgâsväidim toohâm sämmilijd já Näkkälä palgâs Kalkujäävri siijdâ ovdâsteijeid. Teivâdmist savâstâllii äigikyevdilis aašijn Iänuduvâst sehe OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea čuávdusij olášutmist. Olmoošvuoigâdvuotâkomitea adelij kyevti čuávdus, mast tot pahudij, ete Suomâ lii rikkom aalmuglâšvuoigâdvuođáid já poolitlâš vuoigâdvuođáid kyeskee almossopâmuš Suomâ sämmilâšmiäruštâlmist.

”Sämitige stivrâ onnij tehálâžžân savâstâllâđ OA olmoošvuoigâdvuotâkomitean váidám ulmuiguin ovdil ráđádâllâm riehtiministeriöin. Olmoošvuoigâdvuotâkomitea čuávduseh láá tehálii roolist meid puáttee haldâttâsráđádâlmijn. Mun tuáivum, ete ráđádâllâmpuáttus puáhtá tuálvuđ sämitige čuákkim kieđâvuššâmnáál nuuvt jotelávt ko máhđulâš”, iätá sämitige saavâjođetteijee Tiina Sanila-Aikio.

OA olmoošvuoigâdvuotâkomitea čuávdusij olášutmân teivâdmist pahudui oovtmielâlávt, ete sämitiggevaaljâid kolgâččij sirdeđ ucemustáá ive já ton ääigi rievdâdiđ sämitiggelaavâ sämmilâšmiäruštâllâm oovtâstpargoost sämisiärváduvváin. Čuávuváid sämitiggevaaljâid kalga orniđ tagarijn sämmilâšmiäruštâlmáin, mon sämisiärvádâh tuhhit. Sämitigge, Sámi Árvvut ry já ohtâgâsväideeh láá čonâdâttâm olmoošvuoigâdvuotâkomitea čuávdusij olášutmân já toi oovdedmân.

”Teivâdem lâi uáli tehálâš já äigikyevdil, tastko tääl, ko haldâttâsráđádâlmeh láá joođoost, mij tarbâšep puoh sämmilâšpeelij oovtâstpargo, vâi sämmiláid tehálijd aašijd puáhtá tuálvuđ njuolgist merideijei tiätun já tuáivu mield meid haldâttâsohjelmân räi. Mun lam hirmâd ilolâš tast, ete sämitiggeest já ohtâgâsväidim toohâm ulmuin lii siämmáálágán uáinu tast, maht miärádâsâid puáhtá olášuttiđ já taat addel šiev máhđulâšvuođâid toos, ete mij pyehtih luhostuđ mii ohtsii ulmeest”, Sámi Árvvut ry saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi tiäddut.

Kalkujäävri sijdâ kuođij sämitiigán čuákkimist iävtuttâs Pöyrisjäävri meccikuávlu hoittám- já kevttimvuávám peividmân já kuávlu luándusuojâlemkuávlu täärhistmân. Eres teivâdmist kieđâvuššum ääših lijjii haldâttâsráđádâlmeh, meccijotolâhlaahâ, jyehiulmuu vuoigâdvuođâi tulkkum já kulttuur máttááttem Iänuduvâst já Duodji-akatemia.

Lasetiäđuh:

Sämitige saavâjođetteijee Tiina Sanila-Aikio, puh. 050 300 1780, tiina.sanila-aikio(at)samediggi.fi

Sámi Árvvut ry saavâjođettteijee Klemetti Näkkäläjärvi, puh. 040 537 1584, klemetti.nakkalajarvi(at)pp.inet.fi

Sämitigge almoot uuccâmnáál aalmugijkoskâsij aašij čällee virgesajasâšvuođâ

/in /by

Sämitigge almoot uuccâmnáál aalmugijkoskâsij aašij čällee virgesajasâšvuođâ, mii álgá 3.6.2019 já nohá 31.12.2019.

Čällee pargoh láá miäruštâllum Sämitige pargo-oornigist 26 d §. Pargon lii iärásij lasseen paijeentoollâđ, koordinistiđ, vuáváđ sehe ovdediđ tige aalmugijkoskâsii tooimâ, valmâštâllâđ tige, stiivrâ já lävdikuudij čuákkimist suu toimâsuárgán kullee aašijd sehe hoittáđ Sämmilii parlamentaarlii rááđán kyeskee tooimâ. Virge soijimsaje lii sämmilij päikkikuávlu.

Asâttâsvuáđustâslâš tohálâšvuotâvátámâššân lii virge vaattâm škovlim já toos lasseen váttoo sämikielâ táiđu (asâttâs 1727/95). Virge miänástuvvee hoittám váátá šiev sämikulttuur, sämmilij aalmugijkoskâsij aašij já haaldâtlij pargoi tubdâm, njyebžilis kirjálii já njálmálii eŋgâlâs- já ruotâkielâ tááiđu sehe šiev oovtâstpargo- já vuáruvaikuttâstááiđuid. Mij vyerdip meid kiärgusvuođâ jiečânâs porgâmân, šiev ornimnaavcâ já tedduuhaldâšem. Virgeest lii kuuđâ mánuppaje keččâlemäigi. Pälkki meriduvvoo Sämitige pälkkivuáháduv vátávâšvuotâtääsi IV/II mield (vuáđupälkki 2625,08 €/mp). Vuáđupäälhi lasseen máksojeh pargohárjánem mield meridum hárjánemlaseh sehe sämikuávlust porgâdijn 24 % sämikuávlu lase.

Lasetiäđuid pargoost addel haldâttâhhovdâ Pia Ruotsala-Kangasniemi puh. 010 839 3106. Sämitige tooimân puáhtá uápásmuđ nettičujottâsâst www.samediggi.fi

Ucâmušâid tuođâštusâiguin kalga toimâttiđ Sämitige čäällimkoodán 24.5.2019 tme 16.00 räi čujottâsân https://www.sympahr.net/public/pq.aspx?6c594992

Anarist 10.5.2018 Sämitigge

Saavâjođetteijee Sanila-Aikio uásálist Venetsia 58. aalmugijkoskâsii taaiđâbiennaalân (La Biennale di Venezia)

/in /by

Suomâ Sämitige saavâjođetteijee Tiina Sanila-Aikio uásálist Venetsia 58. aalmugijkoskâsii taaiđâbiennaalân (La Biennale di Venezia) 7.-9. vyesimáánu 2019. Saavâjođetteijee uásálist tábáhtusân oovtâst Taažâ já Ruotâ Sämitiigij saavâjođetteijei Aili Keskitaloin já Per-Olof Nuttijn sehe Taažâ Sämitige stiivrâ jeessân Henrik Olsenáin.

Saavâjođetteijee Sanila-Aikio uásálist ei. Nykytaiteen museo Kiasma pyevtittem Tave-eennâmlii paviljoŋg čáitálduv sehe Suomâ Alvar Aalto -paviljooŋgist uáinimnáál orroo A Greater Miracle of Perception -čáitálduv lekkâmáid.

– Mun vuárdám moovtâ ete uáinám sämmilij taiđârij taiđuu uássin taaiđâbiennaal. Sämmilâštaiđuu maaŋgâpiälásâšvuotâ já -tásásâšvuotâ kiäsut aalmugijkoskâsávt, já lii hirmâd šiev, ete Pieski já West uásálistev biennaalân, illood saavâjođetteijee Sanila-Aikio.

Suomâ Alvar Aalto -paviljooŋgist uáinimnáál orroo Miracle Workers -kollektiv vuossâmuu ohtsii čáitálduvâst A Greater Miracle of Perception lává mieldi taaiđâr Outi Pieski já mainâstâllee já  elleekoverähtee Suvi West. Outi Pieski pááikánčonnum tyeji Ovdavázzit – Forewalkers (2019) paajeed oovdân sämmilij  aalmuglâšstaatâi raajij rasta jottáám kámppádâllâm jiešmeridemvuoigâdvuođâst aassâmkuávlus enâmáid já čassijd. Tyeji tiäddut, ete eellim já jotteem kalga vuáđuduđ kilelis paldâlâselimân kuávlu luándutárbuiguin.

Toos lasseen čáitálduvâst lii viiđâ uánihisfiilmâst šaddee tyeji The Killing of Čáhcerávga (2019), mast Miracle Workers kollektiv jesâneh totkeh tottâlmettumvuođâ potentiaal puáris jurdâččemmaalijn. Elleekooveest muštâleh siärvuslijd pođoimainâsijd. Luuvâ lase čáitálduvâst Frame Finland -siijđoin.

Venetsia taaiđâbiennaal lii moodeern taiđuu aalmugijkoskâsâš stuorrâ kejâstâh, mii uárnejuvvoo jyehi nubbe ive. Biennaal šadda iänááš čáitálduvâin, moh láá paviljoŋgijn, maid staatah láá iivij mield huksiittâm. Vuossâmuš Venetsia taaiđâbiennaal uárnejui ive 1895.

 

Lasetiäđuh:

Sämitige saavâjođetteijee Tiina Sanila-Aikio puh. 050 300 1780, tiina.sanila-aikio(at)samediggi.fi

Vuálá škovlâahasij párnái materiaalhaahâ lii ovdánâm pelimuudon – rähtimnáál kyehti moobiilspeelâ, kyehti digitaallii kirje, lyevdispeelâ já pođoipuustaveh

/in , /by

Sämitige Vuálá škovlâahasij párnái materiaalhaahâ algâttij tooimâs ive aalgâst já lii tääl ovdánâm pelimuudon. Haavâ ohtân ulmen lii tuárjuđ párnái sämikielâ máátu tááláá ääigi materiaalijgijn arâšoddâdmist, ovdâmáttááttâsâst já paaihijn. Tuárju várás láá tääl rähtimnáál kyehti moobiilspeelâ, kyehti digitaallii kirje, lyevdispeelâ já pođoipuustaveh.

Párnái sárguseh puásuifáddásii lyevdispeelâ kuvviimân.

Pođoipuustaveh šaddeh noonâ paahvist jieijâs háámán, já toh láá uáivildum eromâsávt arâšoddâdem já ovdâmáttááttâs táárbuid párnái luuhâm já čäällim toorjân. Lyevdispeelâ juurdân lii jieijâs puásui-iälu šoddâdem mieldi oppâđ puásuisánáduv já ovdediđ matemaatlii jurdâččem. Mielâkiddiivâš já hitruus speelâ lává vuávám Onneli Sieppi já Elle Máret Valkeapää uássin jieijâs Sämmilâš párnáikärdimáttáátteijeeškovliittâs. Digitaallii kiirjijn nubbe šadda Satu Moshnikoff ihastuttee kirjeest Njuämmlaž njoikk, já nubbe Ulla Sainio nánnáás kirjeest Kuobžâ já Riemnjis, mii lii almostum tijmá suomâkielâlâš tarvekirjen. Kuohtui kiirjij digiháámán šaddeh teevstâi kuldâlem lasseen párnáid uásálistee tooimâid. Moobiilspeelah šaddeh kyevti spellâsyergi rähtein, Kapu Toysist já Zaibatsu Interactivest, kiäi pyevtittâsah láá ovdâmerkkân párnáiohjelm Pikku Kakkosii speelah Bigálus já Nuottiniitty sehe Möllit. Moobiilspeelâi ulmen lii movtáskittee já mielâkiddiivâlii porgâm ohtâvuođâst tuárjuđ párnái sänirááju vijđedem já párnái jieijâs mainâstem ovdedem.

“Haahâ lii ovdánmin šiev liävttoin já vuossâmuid puátusijd sättip vyerdiđ máhđulávt jo ovdil keesi.” muštâl haavâ vuávájeijee Petra Kuuva. “Oovtâstpargo lii porgum irâttâsâi lasseen ovtâskâs ulmuigijn, kiäid stuorrâ kijttoseh niävvuin, ideain já iššeest. Lii lamaš ilo vuáváđ já pyevtittiđ návt šiev proojeekt, mon puátusijn lii ävkki čuosâttâhjuávhus lasseen vijđásub-uv sämikielâ máttááttâlleid.”

Haavâ ruttâdem šadda Máttááttâs- já kulttuurministeriöst, já haahâ nohá porgemáánu majemuš peivi. Puoh materiaaleh šaddeh nuorttâkielân, orjâlâškielân já anarâškielân.

Lasetiäđuh haavâst:

Petra Kuuva / Piäkkáá Heeihâ Petra
má. materiaalvuávájeijee
Sämitigge
Sajos | FI-99870 Aanaar
puh. +358 10 839 3128 | +358 40 623 3341
petra.kuuva(at)samediggi.fi
facebook Kuuva Petra Työ