Stáhtaráđi kansliija almmustahtii raportta duohtavuohta- ja soabadanproseassa válmmaštallama doarjjan dollon gullamiin

Suoma ráđđehus lea Sámedikki evttohusas álggahan sámeáššiid gieđahalli duohtavuohta- ja soabadanproseassa válmmaštallama golggotmánus 2017. Sámedikki čoahkkin evttohii sáttaságastallamis 9.2.2018, ahte proseassas ordnejuvvošedje sámiid gullamat nu sámiid ruovttuguovllus go dan olggobealdege. Stáhtaráđi kansliija almmustahtii gullamiin raportta 26.11.2018.

– Raporta čoahkkáigesii duohtavuohta- ja soabadanproseassa áigge gullamiin ovdan boahtán jurdagiid namaheapmin dahjege anonyman. Geahčan, ahte erenomáš dehálaš raporttas lea dat, maid áššiid ja dáhpáhusaid galggašii dutkat, juos duohtavuohta- ja soabadankomišuvdna mearriduvvo ásahuvvot, dadjá Sámedikki ságajođiheaddji Tiina Sanila-Aikio.

– Bajidivččen raporttas guokte váldofuopmášumi, main vuosttas lea dat, ahte sámit leat sierraárvvolaččat suopmelaččaid ektui nu láhkaásaheami dásis go ng. dábálaš eallimisge. Raportta nubbi váldočuoččuhus – assimilašuvdna dahjege suomaiduhttin ja kolonisašuvdna eanageavaheamis joatkašuvvet – lea lossa, bures vuođustallon ja galggašii leat duohtavuohta- ja soabadanproseassa ráđđádallamiid vuolggasadji, joatká Sanila-Aikio.

Almmustahtton gullanraporttas lágiduvvo buohkaide rabas ságastallandilálašvuohta 17.12.2018 dmu 17:30 Anáris Sajosa auditorios. Báikki alde leat ee. stáhtačálli Paula Lehtomäki sihke stáhtaráđi kansliija ja vuoigatvuođaministeriija virgeolbmot.

Sámediggi, vuoigatvuođaministeriija ja stáhtaráđi kansliija sohpe sámiid gullamiid ordnemis giđđat 2018. Sámiid ruovttuguovllus ja Suoma stuorámus gávpogiin dollojedje 29 gullama 2.5.–29.6.2018 gaskasaš áigge. Stáhtaráđi kansliija almmustahtii gullamiin raportta 26.11.2018. Raporta lea olggosaddon viđain gielain; anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegillii, suomagillii ja ruoŧagillii. Lassin raporta almmustahtto maŋŋá maiddái eaŋgalsgillii.

Sámiid áššiid guoski soabadanproseassa -gullanraporta

Lassidieđut sámiid duohtavuohta- ja soabadanproseassa válmmaštallamis

Stáhtaráđi dieđáhus gullanraportta almmustahttimis (26.11.2018): https://valtioneuvosto.fi/artikkeli/-/asset_publisher/10616/kuulemisraportti-on-julkaistu

 

Lassidieđut:

Ságajođiheaddji Tiina Sanila-Aikio, tel. 050 300 1780, tiina.sanila-aikio(at)samediggi.fi

Sierraáššedovdi Anni-Kristiina Juuso, tel. 0295 160 169, stáhtaráđi kansliija

Sámediggi ohcá mearreáigásaš nuortalašgiela, anárašgiela ja davvisámegiela giellabargi áigái 2.1.–29.6.2019

Sámi parlamentáralaš ráđi vuollásažžan doaibmá davviriikkaid oktasaš sámegielaid fága- ja resursaguovddáš Sámi Giellagáldu, man doaimma ruhtadit Suoma, Ruoŧa ja Norgga Sámedikkit. Fága- ja resursaguovddáža barggut leat earret eará giellagáhtten, giela […]

Sámegielat sosiála- ja dearvvašvuohtasuorggi studeanttaid ja bargiid riikkaviidosaš kárten

Poske (Davvi-Suoma sosiálasuorggi máhttinguovddáš) sámeovttadat ollašuhttá gažadeami ovttasbarggus Perhekeskustoimintamalli Lappiin – integroidut monitoimijaiset palvelut perheille (Bearašguovddášdoaibmanmálle Lappii – integrerejuvvon máŋggadoaibmi bálvalusat bearrašiidda) –fidnuin (2017–2018). Boahttevaš eanangodde- ja sode-ođastusa mielde lea dehálaš čielggadit gokčevaččat sámegielat sode-suorggi ámmátolbmuid ámmát- ja gielladáiddu ja sajáiduvvama riikkaviidosaččat. Eanangoddeođastusa mielde sámegielat bálvalusaid buoret koordineren ja ámmátolbmuid kárten lea okta guovddáš gažaldat sámegielat bálvalusaid dorvvasteami dáfus.

Gažadeapmi guoská vuosttaš sajis sámegielat čuvgehus ja sosiála- ja dearvvašvuohtasuorggi ámmátolbmuid gielddain, servviin, searvegottiin ja boahtteáiggi sode-ámmátolbmuid oahppolágádusain. Gažadeapmái sáhttet almmatge oassálastit buohkat, geat háliidit ovdanbuktit iežaset máhtu sámegielaid dáfus. Čielggadeami bohtosat adnojuvvojit eanangodde- ja sode-válmmaštallamis čuozihit sámegielat ámmátolbmuid čuoziheami. Gažadeapmi ollašuhttojuvvo Webprobol-gažadeapmin ja vástideapmi bistá sullii 10-15 minuhta. Muitalit bohtosiid birra jagi 2019 áigge.

Gažadeapmái vástideapmi ii geatnegahte vástideaddji masage ja gažadeapmái sáhttá vástidit iežas namain dahje anonyman. Persovdnadieđuid gieđahallamis čuovvut EU diehtosuodjenjuolggadusaid. Vástádusaid gieđahallet Lape-fidnu prošeaktabargi, Sámedikki sode-čálli, Poske sámeovttadaga plánejeaddji ja Lappi eanangotti sámebálvalusaid plánejeaddji. Vástádusat ja oktavuođadieđut geavahuvvojit dušše sámegielat sosiála- ja dearvvašvuohtabálvalusaid ja čuvgehusbálvalusaid plánemii ja ovddideapmái. Vástádusat seailluhuvvojit fuolalaččat suollemassániin suddjejuvvon muitosákkis. Vástideaddji sáhttá eastit iežas vástádusaid geavaheami maŋálgihtii, nu ahte váldá oktavuođa Poske sámeovttadaga plánejeaddjái.

Giitit váimmolaččat juo ovddalgihtii du vástádusas. Bivdit vástádusaid gažadeapmái 14.12.2018 rádjai.

Oktavuođaolmmoš addá lassedieđuid čielggadusas:

Riitta Lehtola,
riitta.lehtola@poskelappi.fi
p. 040 16 26 424

Julevsámegiela ja gildinsámegiela ovddideaddjiide Gollegiella -giellabálkkašupmi

Karin Tuolja Johkamohkis Ruoŧas ja Jekaterina Mechkina Murmánskkas Ruoššas oažžuba davviriikalaš sámi giellabálkkašumi jagi 2018.

Suoma Sámedikki presideanta Tiina Sanila-Aikio, Norgga Sámedikki presideanta Aili Keskitalo, Karin Tuolja, Norgga beal jurylahttu Solvår Knutsen Turi, Ruoŧa Sámedikki presideanta Per-Olof Nutti. Govva: Ann Kristin Lindaas / KMD.

Gollegiella – Davviriikalaš giellabálkkašupmi juhkkojuvvo Karin Tuoljai Norgga, Ruoŧa ja Suoma sámeáššiin vástidan ministariid ja sámedikkiid sátnejođiheaddjiid čoahkkima oktavuođas Oslos 26.11. ja Jekaterina Mechkinai Murmánskkas 29.11. Giellabálkkašumi mihttomearri lea veahkehit sámegielaid nannemii, ovddideapmái ja seailumii Norggas, Ruoŧas, Suomas ja Ruoššas.

Karin Tuolja lea bargan julevsámegiela ovdii Ruoŧas olles rávis olbmo agis áigge. Son lea doaibman oahpaheaddjin, jorgaleaddjin, oahppomateriála ovddideaddjin ja gielladárkkisteaddjin. Tuolja lea dehálaš olmmoš julevsámegiela giellaservošis, ja sus leamašan guovddáš mearkkašupmi Norgga ja Ruoŧa giellaovttasbarggus, eandalii sátnevuorkkáid ja tearpmaid ovddideamis ja Biibbala jorgaleamis.

Jekaterina Mechkina oažžu Gollegiella-giellabálkkašumi guhkesáigásaš barggus gielddasámegiela sajádaga nannemis Ruoššas. Son lea oassálastán sátnevuorkká ovddideapmái ja gielddasámegiela sátnegirjji gárvvisteapmái. Mechkina lea čállán ja jorgalan girjjiid ja ovddidan oahppamateriála. Su dujiid bokte máŋggat leat oahpásmuvvan Murmánskka guovllu gielddasápmelaččaid eallimii ja kultuvrii.

Giellabálkkašupmi mieđihuvvo ovttaskas olbmui dahje servošii, geat leat ánssolaččat doaibman čielgasit sámegiela ovddideami beales. Bálkkašupmi juhkkojuvvo dál gávccát geardde. Čuovvovaš bálkkašupmi juhkkojuvvo jagi 2020 go Suopma doaibmá golmma riikka sámeáššiid ovttasbarggu sátnejođiheaddjin.

Bálkkašupmelávdegoddái gullet Neeta Jääskö Suomas, David Kroik Ruoŧas, Nina Afanasieva Ruoššas, Solvår Knutsen Turi ja Jane Juuso Norggas.

Lassidieđut:

Ráđđádalli virgeolmmoš Johanna Hautakorpi, vuoigatvuođaministeriija, tel. 02951 50018, ovdanamma.sohkanamma@om.fi

Bálkkašupmelávdegotti lahtu Neeta Jääskö Suoma sámedikkis, tel. 0405969230, ovdanamma@neetainari.fi

https://oikeusministerio.fi/

Vel lea áigi ohcat skuvlagalledeaddjin

Sámedikki nuoraidráđi ja Nuoraid Akatemiija Dihtosis-prošeavtta olis fállojuvvojit badjeskuvllaide sámetemát skuvlagalledeamit. Ohcatge dál movttegis badjel 18-jahkásaš sámenuoraid miehtá Suoma skuvlagalledeaddjin giđa 2019 áigge ollašuhtton guossástallamiidda. Ohcanáigi lea vel dát vahkku.

Galledeaddjiid bargun lea badjeskuvllain iešráđálaččat lágidit galledeami, gos muitaluvvo sámekultuvrras. Diibmu juohkása info-oassái ja ovttas doaibmamii nuoraiguin. Galledemiid dárkkuhussan lea juohkit dieđuid sápmelaččain ja sámekultuvrras  váldoálbmoga nuoraide. Materiálat leat gárvásat nu, ahte galledeaddji bargun báhcá skuvllain fitnan. Galledeaddjiide lágiduvvo skuvlejupmi Helssegis 14.1.2019, gos sii ožžot oahpisteami. Skuvlejupmái oassálastin lea eaktun gallejeaddjin doaibmamii.

Skuvlagalledeamit ollašuhttojit skuvlabeivviid áigge áigodagas 1.2.-31.5.2019. Galledeaddji ii dárbbaš čatnasit fárrui olles giđđii, muhto guossástallamiid mearri lea gitta diŋgojumiin ja galledeaddjiid iežaset áigetávvaliin. Sáhtát bargat galledemiid eará bargguid dahje stuđerema olis. Juohke galledeamis máksojuvvojit 54€ sturrosaš háválisbálká ja maiddái mátkegolut galledanbáikái.

Ohcat galledeaddjiid ee. oaivegávpotguvlui, Jyväskyläi, Tamperei, Oului ja Roavvenjárgii. Maiddái eará báikegottiin beroštuvvan sámenuorat sáhttet ohcat fárrui.

Doaimmat friijahápmásaš ohcamuša 30.11.2018 dmu 16.00 rádjai čujuhussii: minna.lehtola(at)samediggi.fi

Lassidieđut:

Minna Lehtola
Prošeaktabargi
tel: 010 839 3132 | +358 40 650 3620
minna.lehtola(a)samediggi.fi

https://www.samediggi.fi/dihtosis-proseakta/?lang=dav 

Sámediggi ohcá sámegielaid gáiddusoahpahusfidnui koordináhtora

Bargu álgá 1.1.2019 ja bistá 31.12.2020 rádjái. Bargu lea oasseáigásaš (50%). Prošeaktakoordináhtor vástida oktavuođain Suoma sierra guovlluid skuvllaide, skuvlema ordnejeaddjiide ja vánhemiidda. Koordináhtor čohkke sámegielaid oahpahusjoavkkuid ja doaibmá lagaš ovttasbarggus Ohcejoga gielddas doaibmi prošeaktahoavddain ja prošeavtta fierbmebálvalusaid buvttadeaddjiin. Prošeaktakoordináhtora bargui gullet maid dieđiheapmi ja raporteren. Prošeakta lágida gáiddusoahpahusa, mii lea vuođđooahpahusa ja logahatskuvlejumi dievasmahtti sámegielaid (anáraš-, nuortalaš- ja davvisámegiela) oahpahus, sámiid ruovttuguovllu olggobealgielddaid skuvllaide. Prošeavtta ruhtada oahpahus- ja kulturministeriija. Barggu ceavzilis dikšuma veahkehit sámeservoža dovdamuš ja máhttu iehčanas bargui. Gelbbolašvuođagáibádussan lea barggu eaktudan heivvolaš skuvlejupmi ja sámegiela dáidu (ásahus 1727/95). Prošeavttas vástida skuvlen- ja oahppamateriáladoaimmahat ja hoavdan doaibmá skuvlenčálli.

Prošeaktakoordináhtora bálká mearrašuvvá Sámedikki bálkávuogádaga gáibádusdási IV/IV mielde (vuođđobálká 2491,54 €, 50 %). Vuođđobálkká lassin máksojuvvo 24 % sámeguovllu lassi ja bargohárjánumi mielde vásáhuslasit. Koordináhtora doaibmabáiki lea sámekulturguovddáš Sajosis ja barggu dikšun oassái gáiddusbargun lea soahpamuša mielde vejolaš. Friddjahápmásaš bargoohcamušaid čuvvosiiguin galgá doaimmahit Sámedikki čállingoddái 5.12.2018 rádjái čujuhussii Sajos, 99870 Anár. Lassedieđuid addá skuvlenčálli Ulla  Aikio-Puoskari, ulla.aikio-puoskari@samediggi.fi / tel. 010 839 3112. Sámedikki doibmii sáhttá oahpásmuvvat neahttačujuhusas www.samediggi.fi.

Anáris 21.11.2018 Sámediggi

Rabas dilálašvuohta sámegirjjálašvuođa dilis

Sámediggi ordne ovttas Kulttuuria kaikille (Kultuvra buohkaide) -bálvalusain sámegirjjálašvuođa varas čielggadeami “Čálli giehta ollá guhkás” ovdanbuktindilálašvuođa Sajosis 27.11.2018 dmu. 13-16. Dilálašvuođas ovdanbuktojuvvo varas sámegirjjálašvuođačielggadeapmi ja ságastallojuvvo sámegirjjálašvuođa dilis. Dilálašvuođas čielggadeami ovdanbuktiba Kulttuuria kaikille -bálvalusa doaimmajođiheaddji Rita Paqvalán ja prošeaktakoordináhtor Helga West. Dilálašvuohta lea rabas buohkaide.

Čielggadeami sámegirjjálašvuođasuorggi dilis lea dahkan girjjálašvuođadutki ja jorgaleaddji Johanna Domokos. Čielggadeapmi sisttisdoallá maiddái eará dutkiid giellaguovdasaš geahčastagaid iešguđege sámegiela girjjálašvuođa dilis ja dat addá detaljerejuvvon ávžžuhusaid sámegirjjálašvuođasuorggi ovddideami várás.

Čielggadeapmi lea oassi Multilingualism and diversity as a resource in the cultural field – employment and integration through literature in the Nordic Countries (Máŋggagielatvuohta ja máŋggahápmásašvuohta resursan kultursuorggis – barggolašvuohta ja ruovttuiduvvan Davviriikkain girjjálašvuođa bokte) -prošeavtta, man ruhtada Davviriikkaid ministtarráđđi. Prošeavttas vástida Kulttuuria kaikille -bálvalus. Čielggadeapmi almmustahttojuvvui 25.10.2018.

Čielggadeami boađusin Johanna Domokos evttoha 15 konkrehta ávžžuhusa, maiguin institušuvnnat ja girjjálašvuođasuorggi doaibmit sáhttet nanosmahttit sámegirjjálašvuođa sajádaga, oidnoma ja eallinfámu. Ávžžuhusat sámegirjjálašvuođa suorggi buorideami várás vuođđuduvvet čielggadeamis mielde lean oassálastiid, dego sápmelaš girječálliid vásáhusaide, Norgga ja Ruoŧa sámedikkiid ja Sámiráđi árvvoštallamiidda sihke čielggadeamis leahkki giellaguovdasaš geahčastagaide.

Čielggadeamis buktojuvvo ovdan, ahte sámegirjjálašvuođas váilot iežas jeavddalaš girjjálašvuođadáhpáhusat, doalvvabuvttaguovddáš, girjjálašvuođajournála sihke sámegirjjálašvuođaarkiiva, mat dorjjošedje sámegirjjálašvuođa mieldeorruma ja molsašumi riikkaidgaskasaččat. Maiddái sámegirjjálašvuođa mieldeorruma eanetlogu ja sámemánáid ja -nuoraid oahppoplánain galggašii lasihit.

Buresboahtin guldalit ja ságastallat fáttás eambo Anárii! Dilálašvuođas lea dulkon davvisámegillii.

Lassedieđut:

Rita Paqvalén, doaimmajođiheaddji, Kulttuuria kaikille -bálvalus
rita.paqvalen(at)cultureforall.fi
040 674 3528

Helga West, prošeaktakoordináhtor, Kulttuuria kaikille -bálvalus
helga.west@cultureforall.fi
040 594 6596

Anne Kirste Aikio, sámi gielladorvočálli, Sámediggi
anne-kirste.aikio(at)samediggi.fi
010 839 3124

Riitta Orti-Berg, vs. kultturčálli, Sámediggi
riitta.orti-berg(at)samediggi.fi
010 839 3103

Ulla Aikio-Puoskari, skuvlenčálli, Sámediggi
ulla.aikio-puoskari(at)samediggi.fi
010 839 3112

Ohcejogas ságastallui ealáhusaid ovddideami lassin mánáid ja ahkeolbmuid buresveadjimis

Ohcejoga ságastallandilálašvuođas bođii ovdan nugo máŋgga earáge guovllus ođđa skuvlla huksema áigeguovdilvuohta sihke olbmuid boarásmuvvan. Sávaldahkan lei, ahte ealáhusat ovddiduvvojit máŋggabeallásaččat, vuoi gilit seilot ássojuvvon ja áigáiboađu oažžuma eavttut buorránit.

Dilálašvuođa álggus oassálastiid gaskavuođas muittuhuvvui, ahte lea dehálaš, ahte Sámedikki ovddasteaddjit guldalit sápmelaččaid, vuoi sii dihtet áigeguovdilis áššiin, mat ságastahttet olbmuid. – Dát ságastallandilálašvuođat leat gávnnahuvvon erenomáš dehálaš foruman ja mii leat ožžon olu rávvagiid iežamet bargui, giitá ságajođiheaddji Tiina Sanila-Aikio oassálastiid.

Mánáid ja nuoraid buresveadjima olis bođii ovdan ođđa skuvlla huksen Ohcejohkii ja dat, man láhkai ođđa  skuvlavisti basttášii doaibmat sámi oahppanbirasin, ja livččiihan dálá teknihkain vejolaš juohkit oahpahusa gáiddusrusttegiid bokte miehtá Suoma. Muđui ledje duhtavaččat dasa, ahte viimmat lea ožžojuvvon Sámediggái resurssat sámegielat mánáidmateriálaid buvttadeapmái.

Fuolla eanagodde- ja sode-ođastusaid ja sámegielat bálvalusaid oažžuma birra ságastahtii maiddái Ohcejogas. Olbmot boarásmit ja lassiresurssat sihke oktasašbargu váillahuvvojit. – Leat bargan olu Sámedikki resursadili buorideami várás, muhto olu lea vel bargan láhkai, ahte sámegielat sode-bálvalusaid sihkkarastima várás dárkkuhuvvon mearreruhta fitnašuvvo vurdojuvvon dássái, vástit II várreságajođiheaddji Tuomas-Aslak Juuso guldaleaddjiid fullii.

Ohcejoga ságastallandilálašvuođas ságastallui viššalit sámiid árbevirolaš ealáhusaid sihke daid modearna ollašuhttinvugiid ovddideamis. Dán válgaáigodagas áigeguovdilis guolástusgažaldagat leat gieđahallon nu Deanu soahpamuša go guolástanlága oasil. Lassin Sámedikkis leamašan Kultuvrralaččat vásttolaš sámeturisma -prošeakta. Ságastallandilálašvuođas bođii ovdan sávaldat, ahte ealáhusaid galggašii ovddidit máŋggabeallásaččat, vuoi gilit bisošedje ássojuvvon ja áigáiboađu oažžuma eavttut buorránivčče.

Loahpas guldaleaddjiid gaskavuođas bođii vel ovdan, ahte Sámediggi galggašii leat juo álgomuttus ráđđádallamiin fárus ja čuovvut aktiivvalaččat lágaid válmmaštallama álggaheami – Ovttas mis lea fápmu ja bastit ovddidit midjiide buohkaide dehálaš áššiid, loahpahii Sanila-Aikio dilálašvuođa.

Sámedikki stivrra njealját ságastallandilálašvuohta lágiduvvui Ohcejoga gielddadálus vuossárgga 5.11.2018. Stivrra lahtuin báikki alde ledje Tiina Sanila-Aikio, Tuomas Aslak Juuso, Nilla Tapiola ja Pentti Pieski.

Čuovvovaš ságastallandilálašvuohta lágiduvvo Anáris disttaga 4.12.

Lassidieđut:

Sámedikki ságajođiheaddji Tiina Sanila-Aikio tel. 050 300 1780, tiina.sanila-aikio(at)samediggi.fi

Fápmocealkagat boares girjjiin – bargobádji skuvlla ohpiide

15.11. 2018 dmu: 9.00-10.00, 11.00-12.00, 12.00-13.00

SAJOSA GIRJERÁDJOSIS MÁNÁID VUOIGATVUOĐAID BEAIVÁI LAKTASUVVON PLAKÁHTTA-BÁDJI

Smiehtta ovdalgihtii vástádusaid daidde

”Mii lea munjje dehalaš?”

”Maid mun dárbbašan?”

Lisämateriaalia: http://lapsiasia.fi/wp-content/uploads/2014/12/Suomenkielinen-LOS-esite.pdf

Ilmoittautumiset 12.11.mennessä:

Suomenkielisiin pajoihin Saamelaiskirjasto 040 592 9915 / saamikirjasto@inari.fi

Pohjoissaamenkielisiin pajoihin MÁNNU 040 732 5503 / petra.magga@samediggi.fi

Sámediggi ja Inarin saamelaiskirjasto

Sámedikki jagi 2019 válgalogahallamii ohcan

Sámedikki čuovvovaš válggat doaimmahuvvojit čakčamánus 2019. Jietnavuoigadahtton olbmot válggain leat buot dat sápmelaččat, geat leat merkejuvvon sámedikki válgalogahallamii.

Válgalávdegoddi merke jagi 2019 válgalogahallamii daid sápmelaččaid, geat ledje jietnavuoigadahtton sámedikki válggain 2015. Buot earát galget ohcat válgalogahallamii maŋimustá dán jagi loahpa rádjai. Válgalogahallamii sáhttá ohcat sámediggelága 3 § 1 momeantta 1, 2 ja 3 ja 21 § vuođul (áhči dahje eatni vuoigatvuođa vuođul, lappalačča maŋisboahttin ja sápmelažžan, guhte olgoriikka álbmotlahttun ássá Suomas).

Bivdaga válgalogahallamii merkemis dahje das eretsihkkumis galgá bargat čálalaččat maŋimustá 31.12.2018 ovdal dmu 16.00. Válgalávdegotti nannen ohcanskovi ja lassidieđuid oažžu válgalávdegotti doaimmahagas čuj. Kulturguovddáš Sajos, Menesjärventie 2A, 99870 Anár,  tel. 010 839 3120 šleađgapoasta: vaalit@samediggi.fi. Ohcanskovi sáhttá maiddái printet www.samediggi.fi.

Anáris 30.10.2018 Válgalávdegoddi