Sámediggi oassálastá Eamiálbmogiid vuoigatvuođaid áššedovdimekanismma (EMRIP) 11. čoahkkimii Geneves
Sámediggi buvttii čoahkkimis ovdan vásáhusaidis Eamiálbmogiid vuoigatvuođaid áššedovdimekanismma (Expert Mechanism on the Rights of Indigenous Peoples, EMRIP) riikkagalledeamis Supmii guovvamánus 2018. Sámedikki mielde galledeapmi lihkostuvai bures, ja Áššedovdimekanismma addin rávvagiin ja analysas lei ávki Sámediggelága ođasmahttinproseassa oktavuođas.
Sámediggi oassálasttii maŋŋebárgga suoidnemánu 10. beaivve dialogai Áššedovdimekanismma riikkagalledeapmái laktásettiin. Sámediggi bovdii Áššedovdimekanismma galledit Supmii ávkkástallamiin Áššedovdimekanismma ođasmahtton mandáhtain riikkagalledemiid hárrái. Áššedovdimekanisma dohkkehii bovdehusa ja galledii Suomas guovvamánus 2018. Sámedikki sihke galledeami ulbmilin lei Sámediggelága ođastus, mii lea dál jođus, ja erenomážit paragráfat 3 ja 9. Áššedovdimekanisma deaivvai galledeami áigge Sámedikki, stáhta ovddasteaddjiid sihke sierra čanusjoavkkuid. Galledeapmi Supmii lei Áššedovdimekanismma vuosttas galledeapmi ođasmahtton mandáhta vuolde.
Áššedovdimekanismma riikkagalledemiid gieđahallan vuojui guovtti dán rádjai dahkkon galledeapmái, vuosttas Supmii ja nubbi Meksikoi. Gieđahallama áigge Áššedovdimekanismma lahtut, Sámedikki ovddasteaddji sihke stáhta ovddasteaddji kommenterejedje Supmii dahkkon galledemiid. Ovdan badjánedje ee. galledeami geavatlaš ordnemat, galledeami addin ávki ja evttohusat Áššedovdimekanismma boahttevuođa galledemiid várás sihke Suoma galledeami čuovvun.
”Sámediggi ráđđádalai aktiivvalaččat ja doarjjui riikkagalledanvejolašvuođa laktima Áššedovdimekanismma mandáhtii dan ođasmahttima oktavuođas. Sámediggi lea nappo hui duđavaš, ahte Áššedovdimekanismma vuosttas riikkagalledeapmi dahkkojuvvui Supmii. Galledeamis lei ávki erenomážit Sámediggelága 9 §:a ođasmahttima oktavuođas” Sámedikki II várreságadoalli Tuomas Aslak Juuso kommenterii riikkagalledeami gieđahallama maŋŋá.
Sámedikki ovddasteaddjin Áššedovdimekanismma čoahkkimis leaba II várreságadoalli Tuomas Aslak Juuso sihke ságadoalli veahkki Inka Saara Arttijeff.
Sámedikki riikkaidgaskasaš doaimma guoski strategiija oktan ulbmilin lea ON:a ja dan olmmošvuoigatvuođaráđi, dan eamiálbmotmekanismmaid beaktilis ávkinatnin sámiid eamiálbmotvuoigatvuođaid guoski áššeoktavuođain sihke eamiálbmotvuoigatvuođaid ollašuvvamis.
ON:a olmmošvuoigatvuođaráđi vuollásaš eamiálbmogiid vuoigatvuođaid gieđahalli Áššedovdimekanismma mandáhta ođasmahttojuvvui jagis 2016. Ođđa mandáhta mielde Áššedovdimekanisma sáhttá bivdaga mielde veahkehit lahttostáhtaid ja eamiálbmogiid eamiálbmotjulggaštusa ulbmiliid juksamis ovdamearkka dihte nu ahte álkidahttá dialoga sihke fállá rávvagiid mo ovddidit álbmotlaš láhkaásaheami. Eamiálbmogiin lea ná vejolašvuohta geavahit Áššedovdimekanismma buorrin julggaštusa ollašuhttima oktavuođas. Mekanisma čoahkkana jahkásaččat čoahkkimiidda, masa maiddái Sámediggi oassálastá. Ođđa mandáhta mielde mekanismma lahttomearri lassánii gokčat eamiálbmogiid buot čieža sosiokultuvrralaš viidodaga.
Lassedieđut:
II várreságadoalli Tuomas Aslak Juuso, 040 187 1331, tuomas.juuso(at)samediggi.fi
Ságadoalli veahkki Inka Saara Arttijeff, 050 574 7629, inka-saara.arttijeff(at)samediggi.fi
Govva: Sámedikki ovddasteaddji II várreságadoalli Tuomas Aslak Juuso sihke Suoma stáhta ovddasteaddji ráđđádalli virgeolmmoš Yrsa Nyman vuoigatvuođaministeriijas oassálasttiiga riikkagalledeami gieđahalli dialogai
